زنگ تفریح شماره 95
در این بخش در ادامه زنگ تفریح قبلی به تشریح جزیی فرآیند سنتز پروتئین پرداخته می‌شود. در مرحله سوم که به مرحله طویل شدن معروف است، پس از قرار گیری متیونین آغازگر در درون کمپلکس ریبوزوم و mRNA و تشکیل کمپلکس شروع، اضافه شدن اسیدهای آمینه بعدی و ایجاد پیوندهای پپتیدی بین اسیدهای آمینه طی واکنش‌هایی تکراری منجر به طویل شدگی زنجیره پلی پپتیدی مورد نظر می‌شود. این مرحله نیازمند کمپلکس شروع (به زنگ قبل شماره 94 مراجعه شود)، مولکول‌های آمینو اسیل- tRNA مختلف و یک سری از پروتئین‌‌های محلول سیتوزولی موسوم به فاکتورهای طویل سازی (Elongation Factors) (شامل EF-Tu، EF-Ts و EF-G) است. تا پایان فرآیند طویل سازی 3 مجموعه واکنش تکراری رخ میدهد که در این بخش به تفصیل به شرح آنها پرداخته می‌شود:
1- اتصال آمینو آسیل- tRNA ورودی: در این مرحله، ابتدا آمینو آسیل ورودی مناسب به کمپلکسی از EF-Tu که متصل به GTP است، وصل می‌شود. کمپلکس تشکیل شده آمینو آسیل-EF-Tu.GTP-tRNA به جایگاه A موجود در ریبوزوم متصل شده و به دنبال آن، بر اثر هیدرولیز GTP، کمپلکس EF-Tu.GDP از ریبوزوم جدا می‌شود. کمپلکس EF-Tu.GTP طی فرآیندی که نیازمند تداخل EF-Ts است، مجددا تولید می‌شود.
 |
2- تشکیل پیوند پپتیدی: در این مرحله پیوند پپتیدی بین دو اسید آمینه‌ای که هنوز به مولکول‌های tRNA خود در جایگاه‌های A و P متصل هستند صورت می‌گیرد. برای تشکیل پیوند پپتید، N- فرمیل متیونین به سمت گروه آمینوی اسید آمینه متصل به جایگاه A حمله کرده و با ایجاد یک پیوند پپتیدی، منجر به جدایی N-فرمیل متیونین از tRNA خود و اتصال آن به اسید آمینه موجود در جایگاه A می‌شود. در این حالت tRNA موجود در جایگاه پپتیدیل (P) اصطلاحا فاقد بار است. ایجاد پیوند پپتیدی بین دو اسید آمینه توسط آنزیم پپتیدیل ترانسفراز انجام می‌شود که به نظر می‌رسد این آنزیم ساختار پروتئینی نداشته و ساختار آن از RNA بوده و می‌توان آن را جزو ریبوزیم‌های شناخته شده (آنزیم‌های فاقد ساختار پروتئینی) طبقه‌بندی نمود.
 |
3- جابجایی(Translocation): در این مرحله ریبوزوم متصل به mRNA و مجموعه دی پپتیدیل- tRNA به اندازه یک کدون به سمت '3 مولکول mRNA حرکت کرده و با این حرکت منجر به انتقال tRNA فاقد بار از جایگاه P به جایگاه خروج (E) منتقل شده و از آنجا به سیتوزول رها شده و آنتی کدون دی پپتیدیل- tRNA که هنوز متصل به کدون mRNA است به جایگاه P منتقل شده و اسید آمینه جدید به همراه tRNA متصل به خود، به جایگاه A ریبوزوم متصل شود. برای حرکت ریبوزوم در طول mRNA نیاز به یک مولکول GTP و آنزیم EF-G (موسوم به ترانس لوکاز ) است. برای اتصال هر اسید آمینه به به زنجیر پلی پپتیدی، سه فرآیند بالا اتفاق می‌افتد.