مساجد مسلمانان در قرون وسطی از لحاظ هنری بسیار اعجاب انگیز است و شاید شگفتیای در ریاضی محسوب شود. بهگزارش سایت «دیسکاور» (Discover)، مطالعه بر روی الگوهای موزاییکها در قرون ششم و یازدهم (12 و 17 میلادی) بیانگر آن است که دانشمندان اسلامی 500 سال قبل از غرب در هندسه پیشرفتهای شگرفی داشتهاند. «پیتر ج. لو» (Peter J. Lu) دانشجوی فارغالتحصیل فیزیک در دانشگاه هاروارد بیان کرد که شباهتی بین موزاییکها در قرون وسطی و الگوی هندسی نماهای بلوری – الگوهای کاشیکاریها دارای تقارن و بدون اینکه به طور معمولی تکرار شده باشند - با بلورهای معمولی وجود ندارد.
«پیتر ج. لو» (Peter J. Lu) با کمک «پائول اشتاینهارت» (Paul Steinhart) از دانشگاه پرینستون این شباهتها را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که اگر الگوها در صورت گسترش بهصورت نامحدود تکرار شوند نمیتوانند نماهای بلورین واقعی محسوب شوند.
اکثر نمونههایی که بر روی آن آزمایش انجام شده از این لحاظ مورد پذیرش قرار نگرفتند بلکه تنها یکی از آنها مورد تأیید قرار گرفت آنهم الگوهای «مسجد امام» بود که بسیاری برای دیدار آن مراجعه میکنند. این بنا در سال 832 (1453 میلادی) در اصفهان و در کشور ایران ساخته شد.
ویژگی کاشیکاریهای «مسجد امام» نهتنها این است در صورت گسترش نامحدود هرگز تکرار نمیشود بلکه نقشهی آنها براساس طرحی کاملاً برنامهریزیشده بهنام «کاشیهای پنرز» (Penrose Tiles) است که شامل اجزایی بلورنما است.
لازم بهذکر است در سال 1349 (1970 میلادی) ریاضیدانی بهنام «راجر پنرز» (Roger Penrose) از دانشگاه «آکسفورد» در دههی 1970 میلادی بلورنماها را کشف کرد.
از میان 3700 کاشیهایی که «پیتر ج. لو» (Peter J. Lu) و «پائول اشتاینهارت» (Paul Steinhart) بررسی کردند تنها 11 کاشی کوچک بودند که در مسیری اشتباه قرار گرفته بودند.
|