چگونگی سنتز پروتئین در سلولهای پروکاریوتی
در سلولهای پروکاریوتی، ترجمه توسط تشکیل یک کمپلکس شامل زیرواحد 30S ریبوزوم، f-Met tRNA و mRNA آغاز میشود.
سپس زیرواحد 50S ریبوزوم به این کمپلکس متصل میگردد. همچنین پروتئینهایی به نام فاکتورهای آغازگر نیز اضافه میشوند.
با اضافه شدن دو زیرواحد، ریبوزوم کامل که 70S است تشکیل میشود. ریبوزوم 70S دو جایگاه دارد که tRNAهایی که حامل آمینواسید میباشند میتوانند به این جایگاهها متصل شوند. یکی از این جایگاههاP و دیگری A نام دارد. P ابتدای کلمه peptidyl و A ابتدای acceptor است.
جایگاه دیگری که E (exit) نامیده میشود نیز در ریبوزوم 70S وجود دارد که محلی است برای رها شدن tRNA.
tRNAی آغازگر به جایگاه P متصل میشود. tRNAی شناساگر کدون بعدی نیز به جایگاه A متصل میگردد.
f-Met که در ابتدا به همراه tRNAی مخصوص به خود درون جایگاه P قرار داشت، به آمینواسیدی که در جایگاه A قرار دارد توسط یک پیوند پپتیدی متصل میشود.
ریبوزوم پس از ایجاد پیوند پپتیدی به اندازهی یک کدون جا به جایی انجام میدهد. در این حالت tRNAی آغازگر در جایگاه E قرار گرفته و آزاد میشود.
سپس tRNAی انتقال دهندهی آمینواسید بعدی وارد جایگاه A میشود و به همین صورت فرایند سنتز ادامه (elongation) پیدا میکند.
با ورود فاکتور متوقف کننده (stop codon) به جایگاه A پیوند پپتیدی tRNA با آخرین آمینواسید زنجیره هیدرولیز شده و پروتئین کامل رها میشود.
پس از رهاسازی پروتئین کامل، دوباره ریبوزوم به دو زیرواحد 30S و 50S تبدیل میشود.