پژوهشگر ایرانی مرکز تحقیقات صنایع غذایی (Central food Technology Institue) در «میسور» هند موفق به ابداع روش جدیدی برای استخراج و سم‌زدایی پروتئین دانه روغنی «کلزا» شد.

دکتر علیرضا صادقی ماهونک، دانش‌آموخته دکتری علوم و صنایع غذایی دپارتمان شیمی و تکنولوژی پروتیین مرکز تحقیقات صنایع غذایی «میسور»‌ هند در گفت‌وگو با خبرنگار «پایان‌نامه» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار داشت: تحقیقات رساله دکتری من به ابداع روشی جدید برای استخراج و سم‌زدایی پروتیین دانه روغنی «موستارد»(Mustard) منجر شده است. در این روش که به عنوان اختراع (Patent) در هندوستان به ثبت رسیده، پروتئین «موستارد» با راندمان بالا، کیفیت مناسب و عاری از مواد سمی استخراج می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: دانه روغنی «موستارد»، وریته هندی گیاه Rapeseed(کلزا) است که با سیاست‌های وزارت کشاورزی، کشت این دانه روغنی مقاوم به سرما که نیاز آبی چندانی نیز ندارد در کشور در حال افزایش است.

کلزا یکی از دانه های روغنی مهم در دنیاست که جهت استخراج روغن مورد استفاده قرار گرفته و روغن آن به مصارف خوراکی می‌رسد.

صادقی ماهونک تصریح کرد: با توجه به این که میزان مواد توکسیک در «موستارد» بیشتر از rapeseed (کلزا) است، نتایج این تحقیق در هر واریته کلزا قابل استفاده است.

وی در گفت‌و‌گو با ایسنا با بیان این که کنجاله حاصل بعد از استخراج روغن به دلیل بالا بودن میزان پروتئین و ارزش بالای پروتئین می‌تواند به عنوان یک منبع پروتئینی ایده آل جهت تغذیه انسان مورد استفاده قرار گیرد، خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل وجود ترکیبات ضد تغذیه‌یی در غلظت بالا در کنجاله حاصل شامل گلوکز اینولات‌ها(مولد گلوکز)، فیتات و ترکیبات فنولیکی، پروتئین این دانه روغنی را نمی‌توان در تغذیه انسان مورد استفاده قرار داد؛ لذا متاسفانه بخش عمده‌ای از این منبع پروتئینی با ارزش به صورت کود و کمی از آن جهت خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دکتر صادقی ماهونک تصریح کرد: این در حالی است که به علت بالا بودن ترکیبات ضد تغذیه‌یی میزان استفاده از آن در خوراک دامی بسیار محدود و حداکثر تا 5 درصد فرمولاسیون خوراک دام می‌باشد.

وی اظهار داشت: با توجه به کمبود منابع پروتئینی و ارزش غذایی و میزان پروتئین بالای این دانه روغنی، تحقیقات زیادی جهت استخراج و سم زدایی پروتئین آن صورت گرفته اما متاسفانه روش مطلوبی با قابلیت استفاده در سطح صنعتی یافت نشده است. مشکلات عمده روش‌های موجود راندمان پایین، عدم امکان خروج تمام ترکیبات ضد تغذیه‌یی و کیفیت پایین پروتئین استخراج شده می‌باشد.

این مخترع در خصوص روش ابدایی خود، گفت: در این روش که به صورت اختراع Patent در هندوستان به ثبت رسیده پروتئین و ریته هندی کلزا با راندمان بالا و کیفیت مناسب و عاری از مواد سمی مورد استخراج قرار می‌گیرد. قابلیت استفاده در سطح صنعتی، سادگی و کم هزینه بودن از مزایای این روش به شمار می‌رود.

وی در پایان تصریح کرد: بررسی‌های انجام شده بر روی پروتئین استخراج شده نشان دهنده ارزش بالای غذایی آن می‌باشد به طوری که می‌توان از این پروتئین در فرمولاسیون‌های غذایی مختلف به ویژه جهت غنی سازی جیره غذایی افراد کم درآمد جامعه استفاده کرد.