از مدرسه به شما تلفن می شود و ناظم مدرسه می گوید که فرزندتان کار ناشایستی انجام داده. شما بسیار ناراحت و افسرده می شوید و از این موضوع نگران می شوید که مبادا به کودکتان برچسب «مساله ساز» بزنند و بگویند نمی تواند خودش را با محیط اطرافش تطبیق دهد.
همچنین ممکن است لحظه ای چنین احساس کنید که پدر و مادر خوبی نبوده اید و وظیفه خود را درست انجام نداده اید. به یاد داشته باشید که معلم ها یا ناظم ها فقط وقتی تلفن می کنند که کودک کار ناپسندی انجام داده باشد و هنگامی که کودک شما کارهای خوب و پسندیده می کند، کسی با شما تماس نمی گیرد تا شما را باخبر سازد.
البته مسوولان مدرسه می کوشند خودشان مسائل رفتاری مربوط به مدرسه را حل و فصل کنند مگر این که مساله غیرعادی تکرار شوند و یا خیلی جدی باشد.
کمک کردن به کودک برای تصحیح رفتارش در مدرسه ، مستلزم تلاش مشترک خانه و مدرسه است. اولین گام برای پیشگیری مشکلات رفتاری کودکان در مدرسه این است که از همه منابع موجود و در دسترس ، اطلاعات کسب کنید تا بدانید در مدرسه چه خبر است و خلاصه این که ، قضیه به طور دقیق چیست؟ با کودک صحبت کنید.
برای نخستین بار که چنین مساله ای پیش می آید با کودک به طور مفصل درباره رفتارش در مدرسه بحث کنید و آگاهش کنید که شما در جریان هستید و می خواهید به طور دقیق بدانید قضیه چیست و در مدرسه چه خبر است؟ آیا از این موضوع که کارش در مدرسه خیلی کم است خسته می شود؟ چرا در سالنهای مدرسه پرسه می زند؟ وقتی کار کلاسی اش را انجام نمی دهد او چه می کند؟ وقتی کار کلاسی اش تمام شد چه می کند؟ درباره رفتار درست و عملکرد پسندیده در مدرسه با او صحبت کنید و به او بگویید چه انتظاراتی از او دارید.
حتی به یک کودک مهدکودکی هم وقتی بگویید «باید به حرف معلم گوش بدی و هر چی گفت انجام بدی » یا «باید آروم بنشینی و منتظر نوبتت بشی» کاملا درک می کند.
با معلم یا ناظم مدرسه ، ملاقات کنید. کاری کنید مسوولان مدرسه دریابند برای تحصیل کودکتان و رفتار درستش در مدرسه اهمیت زیادی قائلید و این مسائل را در اولویت قرار می دهید.
امکان یک قرار ملاقات خصوصی را در زمانی مثل زنگ تفریح یا قبل و بعد از مدرسه فراهم کنید. بندرت می توانید مساله را با یک تلفن حل کنید، درباره رفتار کودکتان مسائل مربوط به تحصیل و شخصیت او با معلم گفتگو کنید آیا این مشکل بتازگی پیش آمده و یا بارها تکرار شده است؟ آیا کودک در همه کلاسها مشکل دارد یا فقط در یک کلاس این چنین است؟ آیا دانش آموزان زیادی در کلاس بدرفتاری می کنند یا فقط کودک شما شاخص است؟
اگر معلم یا ناظم ، پیشنهاد خاصی دارند توقعات خود را بوضوح و روشنی توضیح دهید و نشان دهید که انتقادپذیرید و با ذهنی باز آماده شنیدن نظرات آنها هستید.
شناسایی مسائل
اکنون از رفتار کودکتان در مدرسه که به نظر می رسد نادرست و نامعقول است مطلع شده اید. ممکن است بعضی از ایرادها چندان موجه نباشند و همچنین ممکن است این گونه رفتارها فقط سر کلاس یک معلم خاص از کودک سر بزند. به هر حال با شناختی که از محیط کلاس و بعضی از زمینه ها پیدا کرده اید، حالا موقع آن است که جلوتر بروید. رفتارها را مشخص و مجزا کنید.
با کمک معلم یا ناظم مشخص کنید کدام رفتارها باید تغییر یابند سپس کوشش خود را در جهت تغییر آن رفتارها در کودک متمرکز کنید. برحسب شرایط عمل کنید. اگر کودک همان رفتاری را که در مدرسه دارد در خانه نیز دارد، رسیدگی به مساله و برآمدن از عهده آن را باید از خودمان آغاز کنید.
برای تغییر رفتار کودک تدبیری بیندیشید
با مشورت معلم یا ناظم مدرسه برنامه ای را برای رویارویی با مساله ترتیب دهید و راه رسیدن به هدفتان را تعیین کنید. گاهی مشاوره های روانشناختی یا آموزشی قبل از پرداختن به هر اقدامی لازم است.
پیشنهادهای زیر شرایطی را فراهم می آورد تا بتوانید به طور مداوم از پیشرفت کار مطلع شوید. آن رفتار خاص را هدف قرار دهید. کاری را که کودک باید انجام دهد برای او مشخص کنید. بهتر است این کار را با کلمات و جمله های مثبت انجام دهید.
اگر مشکل این است که کودک مزاحم همکلاسی هایش می شود و خودش هم کارش را انجام نمی دهد، دستورهایی که باید به او داده شود این طور خواهند بود «کار خودت رو بکن ، تکالیفت رو کامل و درست انجام بده ، پشت میزت بمون» اگر کودک این سه کار را انجام دهد دیگر نخواهد توانست همکلاسی هایش را آزار بدهد.
به عبارتی دیگر با کار درسی اش سرگرم می شود و دیگر وقت ایجاد دردسر را نخواهد داشت. استفاده از روشهای تقویت و تشویق برای رفتار خوب و شایسته ، نتیجه را مطلوب تر خواهد کرد.
تلاش هایتان را در منزل و مدرسه ، هماهنگ کنید، بگذارید کودک دریابد والدین و معلمانش در مورد او هم عقیده اند و انتظارات یکسانی دارند. همچنین شبکه اطلاعاتی به گونه ای است که اطلاعات خانه به مدرسه و اطلاعات مدرسه به خانه خواهد رسید.
ممکن است معلم بخواهد برای دانش آموزاش که فعال است و استعداد کافی دارد، برنامه مستقلی تعیین کند. باید والدین در این باره کمک کنند و برای کودکشان برنامه مناسبی با توجه به شرایط او طرح ریزی کنند و مهمتر آن که با اصل برنامه و نقشه موافق باشند گرچه باید از میان پدر یا مادر، آن که تاثیر بیشتری روی کودک می گذارد و یا فرصت بیشتری دارد، نقش اصلی را ایفائ کند. یک برنامه زمانی طراحی کنید.
برای اکثر مسائل لازم است در اوایل کار به طور روزانه و بعدا با فاصله بیشتر نسبت به نتیجه و پیشرفت کار کودک واکنش نشان دهید. باید به طور مرتب روند ارائه اطلاعات از مدرسه به خانه برقرار باشد و این مساله که چند روز به چند روز این کار صورت بگیرد به نوع آن بستگی دارد.
بسیاری از والدین و همچنین معلم ها در آغاز برای دستیابی به این هدف بیش از اندازه فشار می آورند و تلاش می کنند ولی بسرعت هم از شدت فشار می کاهند.
خانه و مدرسه را با یکدیگر مرتبط کنید
این روشها به شما کمک خواهند کرد مسائل مدرسه و خانه را به هم متصل کنید تا بتوانید رفتار کودک را زیر نظر داشته باشید. از «تشویق نامه » بویژه درباره رفتار کودک ، استفاده کنید.
این روش بسیار عالی است ؛ زیرا باعث می شود کودک همیشه اخبار خوب را به خانه بیاورد. نامه کوتاهی به معلم بنویسید و رفتاری را که از کودک همیشه انتظار دارید برای او توضیح دهید و چند کپی از یک فرم تهیه کنید.
مثلا با عنوان «گواهی رفتار خوب امیر» یا ورقه مربوط به کار مدرسه و یا هر چیز مناسب دیگری که در مدرسه از آن به عنوان امتیاز استفاده می شود و از معلم خواهش کنید هر روز که رفتار کودک بویژه در آن مورد خاص خوب و به حد انتظار نزدیک تر باشد یکی از فرم ها را برای شما پر کند و به کودک بدهد که به خانه بیاورد.
در این مورد معلم باید همکاری خوبی داشته باشد و نامه ها و تشویق ها را بدرستی و در مواقع لازم برای شما بفرستد. برای مثال : مثلا امیر اگر صبح ها به تنهایی کار مدرسه اش را انجام می داد تشویق نامه می گرفت ولی بعدها تشویق نامه در صورتی به او داده می شد که نمرات خوبی هم کسب کند.
والدین امیر نامه های رسیده را نگهداری می کردند و امیر برای هر نامه یک ستاره می گرفت و جوایز خوبی هم برای گرفتن تعداد مشخصی ستاره تعیین شده بود.
سلب امتیاز
زمانی که روشهای مثبت گرا راه به جایی نمی برند، از تاکتیک منفی استفاده کنید. ممکن است کودک احتیاج به تمرین بیشتر داشته باشد که دریابد چه کارهایی را نباید انجام دهد.
از روش تصحیح بیش از حد استفاده کنید (بر اساس این روش ، از کودک بخواهید رفتار ناشایست خود را اصلاح کند و در انجام این تکلیف بکوشد): به کودک کمک کنید تا آگاه شود همیشه همه کارهایش نوعی پیامد خواهد داشت.
با استفاده از روش تصحیح بیش از حد، کارهای نادرست او را تصحیح کنید مثلا اگر سر کلاس به همکلاسی هایش گچ پرتاب می کند باید مجبور شود بعد از ساعت کلاس بماند و همه کلاس را نه فقط قسمتهایی که خودش کثیف کرده تمیز کند و یا بعد از کلاس مجبور شود سر کلاس بماند تا زمانی را که با شیطنت تلف کرده جبران کند.
گاهی لازم است از سلب امتیازات استفاده کنید. رفتار درست ممکن است باعث به دست آوردن برخی امتیازات از قبیل شرکت در فعالیت های فوق برنامه ، شرکت در برنامه های تفریحی و اردوهای مدرسه بشود ولی نشان دادن رفتار نادرست باید باعث سلب این گونه امتیازات از دانش آموز شود.