پرندگان هم مانند انسان‌ها باید برای زندگی و دوام در مناطق آب و هوایی سرد و سخت به اندازه‌ی کافی آماده و البته زیرک باشند. شما با سفر به تنها 600 متر بالای یک کوهستان در مناطق سرد از آمریکای شمالی نوعی پرنده به نام chickadee را خواهید یافت که به مراتب از هم‌نوعان خود که در ارتفاعات پایین‌تر و شرایط جوی بهتر زندگی می‌کنند، باهوش‌تر هستند. آن‌ها پرندگان کوچک و سریعی هستند که نام آنها برگرفته از آهنگ آواز خواندنشان است. 

روش اندازه‌گیری هوش پرندگان چیست؟ به طور طبیعی می‌شود آن‌ها را به وسیله‌ی لوله‌هایی حاوی کرم‌های لذیذ مورد آزمایش قرار داد. البته زیست‌شناسان دوست ندارند حیوانات را باهوش خطاب کنند. به همین دلیل آنها قصد دارند توانایی حل مسئله  توسط گونه‌ای از chickadeeهای کوهستانی به نام Poecile gambeli را آزمایش کنند. این پرندگان کوچک آوازخوان در محدوده‌ی دامنه‌ها تا قله‌های کوهستان‌های غرب آمریکا زندگی می‌کنند. 

Dovid Kozlosky  فارغ‌التحصیل دانشگاه Nevada به همراه دو همکار دیگرش طی آزمایش‌هایی، مقایسه‌ای بین جمعیت chickadeeهای کوهستان در ارتفاعات بالاتر، جایی که هوای بسیار سرد و سختی حاکم است با آن دسته از پرندگانی که در ارتفاعات پایین‌تر زندگی می‌کنند، انجام داده‌اند. تحقیقات قبلی نشان داده بود chickadeeهایی که در شرایط سخت‌تری زندگی می‌کنند حافظه‌ی بهتری دارند. آن‌ها در پیدا کردن مخفی‌گاه منابع غذایی نیز بهتر و سریع‌تر بودند و همچنین هیپوکامپوس مغز آن‌ها یعنی قسمتی که مربوط به حافظه است، بزرگ‌تر است. در مطالعه‌ی دیگری، ثابت شده است که Black-capped chickadees یا Poecile atricapillus ساکن در آلاسکا در توانایی حل مسئله‌ بهتر از همنوعانشان در کانزاس عمل می‌کنند.  

Kozlovsky تعداد 24 chickadee وحشی کوهستانی واقع در منطقه‌ای از کالیفرنیا را برای انجام آزمایشات در اختیار گرفت. نیمی از آن‌ها در ارتفاعات پایین حدود 1800 متری و نیمی دیگر در ارتفاعات بالاتر حدود 2400 متری زندگی می‌کردند. البته شرایط زندگی در ارتفاعی که در این آزمایش پایین تلقی می‌شود نیز سخت و دارای هوای سرد است، ولی در ارتفاع بالاتر زمستان‌ها بسیار سخت‌تر و طاقت‌فرساتر است. محققان پرندگان جوانی را که هنوز هیچ تجربه‌ای از فصل زمستان نداشتند به کار بردند. بدین ترتیب آزمایش در واقع بر روی تفاوت بین توانایی‌های طبیعی آن‌ها بود نه تجربیاتشان.

هر پرنده با یک معما روبرو شد. در قفس آن‌ها یک لوله‌ی شیشه‌ای که داخل آن یک کرم خوشمزه بود قرار داده شد. لوله توسط یک پنبه در انتهای آن بسته شده و از میله‌های قفس به صورت وارونه آویزان بود. برای بیرون آوردن کرم، آن‌ها باید پنبه را از انتهای لوله می‌کشیدند و خوراکی خوشمزه‌ی خود را به زمین می‌انداختند. پرندگان هر روز در دو دوره یک ساعت صبح و یک ساعت بعد از ظهر با این چالش رو به رو می‌شدند. برای پرندگان مورد آزمایش از ارتفاعات پایین کوهستان به طور متوسط حدود پنج روز طول کشید تا به غذای خود برسند. اما دسته‌ی دوم که شامل پرندگان ساکن در ارتفاعات بالاتر می‌شدند این معما را در کمتر از نصف این مدت به جواب رساندند.

در مطالعات قبلی که بر روی Black-capped chickadees انجام شده بود این احتمال عنوان شده بود که پرندگان ساکن در شرایط جوی سخت‌تر ، کمتر از چیزهای جدید می‌ترسند و این امر احتمالاً به آن‌ها کمک می‌کند سریع‌تر نوک، منقار و چنگال خود را درگیر حل معما کنند. اما زمانی که kozlosky مطالعات و آزمایش‌هایی بر روی پرندگان خود برای پی بردن به میزان ترس آن‌ها با استفاده از ظرف غذاهایی با رنگ‌های مختلف انجام داد، مشاهده کرد که هیچ تفاوتی بین این دو گروه پرنده در این مورد وجود ندارد. به نظر می‌رسد گروهی از chickadee ها که در شرایط سخت آب و هوایی زندگی می‌کنند خود را برای حل بهتر مشکلات با آن شرایط وفق داده‌اند. آن‌ها برای دست و پنجه نرم کردن با چالش‌‌های مختلف، زنده ماندن و تولید مثل نیاز به هوش و ذکاوت بیشتری دارند. اما گروهی که در شرایط آرام‌تر جوی زندگی می‌کنند نیاز به این مقدار هوش برای زنده ماندن ندارند.

منبع:

 نشریهٔ دیسکاوری

زنگ تفريح زيست