سید ابراهیم حسینی، دکترای فیزیولوژی جانوری و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات فارس، پژوهشی را با هدف «بررسی تأثیر عصاره دانه گیاه اسپند بر سطوح پلاسمایی هورمون‌های محور هیپوفیزـ تیروئید» انجام داده است.

گیاه اسپند با نام علمی ‌«پگونوم هارمالا» از خانواده زیگوفیلاسه با داشتن ترکیباتی نظیر آلکالوئیدها، ساپونین، استروئید و لیگان در طب سنتی به عنوان دارویی که دارای فعالیت‌های ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد توموری، بازدارنده آنزیم مونوآمینواکسیداز، محرک سیستم عصبی و تعدیل کننده فعالیت‌های آندو کربنی است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در سال 1388 در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج بر روی 50 سر موش صحرایی نر بالغ ن‍ژاد ویستار با وزن تقریبی 320 ـ260 گرم انجام شد. در این مطالعه حیوانات به 5 گروه، شامل گروه‌های کنترل، شاهد و 3 گروه تجربی تقسیم شدند.

گروه کنترل تحت هیچ تیمار خاصی قرار نگرفت، گروه شاهد به مدت 17 روز و روزانه به میزان 1 سی‌سی آب مقطر به صورت خوراکی دریافت کرد و گروه‌های تجربی نیز به مدت 17 روز و روزانه به ترتیب90، 180 و 270 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره دانه گیاه اسپند را به صورت خوراکی دریافت کردند.

در روز هجدهم سطوح پلاسمایی هورمون‌های محرک تیروئید، تیروکسین و تری‌یدوتیرونین با روش رادیو ایمونواسی اندازه‌گیری شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌های این مطالعه نشان داد: عصاره دانه گیاه اسپند در دوزهای حداقل و حداکثر، سطوح پلاسمایی هورمون محرک تیروئید و در دوزهای متوسط و حداکثر، سطوح پلاسمایی هورمون‌های تیروکسین و تری‌یدوتیرونین را به طور معنی‌داری کاهش می‌دهد.

نتایج این پژوهش بیانگر آن است که پس از انجام تحقیقات تکمیلی می‌توان از عصاره دانه گیاه اسپند در درمان پرکاری تیروئید استفاده کرد.