| برخورد دو بعدي دو اتومبيل |
طبق قانون بقاي اندازه حركت وقتي دو جسم با يكديگر برخورد مي كنند تغيير اندزاه حركت هر يك معادل تغيير اندازه حركت ديگري با علامت مخالف است. در برخوردهاي كشسان (الاستيك) هم اندازه حركت و هم انرژي جنبشي ثابت باقي ميماند. كل انرژي جنبشي سيستم قبل از برخورد معادل كل انرژي جنبشي بعد از برخورد است. اگر انرژي جنبشي كل سيستم ثابت باقي نماند برخورد غيركشسان (غيرالاستيك) ناميده ميشود. در شكل دو اتومبيل بهصورت غيركشسان (غيرالاستيك) به يكديگر برخورد مي كنند. سرعتها و اندازه حركتها قبل و بعد از برخورد در شكل نشان داده شده است. در برخورد بين دو اتومبيل، اندازه حركت كلي ثابت باقي ميماند. اين مسأله با فهم طبيعت برداري اندازه حركت منافات ندارد. اندازه حركت نظير همهي مقادير برداري هم داراي بزرگي و هم جهت است. زماني كه اندازه حركت كلي سيستم قبل از برخورد در نظر گرفته ميشود اندازه حركت مستقل هر يك از دو اتومبيل بايد بهصورت برداري با يكديگر افزوده شوند يعني 20000 كيلوگرم متر بر ثانيه در جهت مشرق و 10000 كيلوگرم متر بر ثانيه در جهت شمال. جمع اين بردارها 30000 كيلوگرم متر بر ثانيه نميباشد. اين عدد تنها زماني بهدست ميآيد كه بردارهاي اندازه حركت در يك جهت باشند. بدينترتيب جمع 20000 كيلوگرم متر بر ثانيه در جهت شرق و 10000 كيلوگرم متر بر ثانيه در جهت شمال معادل 22361 كيلوگرم متر بر ثانيه در زاويهي 6/26 شمال شرقي خواهد بود. چون بردارهاي اندازه حركت بهصورت عمود بر يكديگر نيستند جمع آنها با استفاده از «نظريهي پيتاگورين» (Pythagorean Theorem) بهدست ميايد.جهت با استفاده از توابع سينوس، كسينوس و تانژانت محاسبه خواهد شد. مقدار 22361 كيلوگرم متر بر ثانيه جمع اندازه حركت سيستم قبل از برخورد است و چون اندازه حركت ثابت باقي ميماند اندازه حركت كل سيستم بعد از برخورد خواهد بود. بهمنظور تعيين اندازه حركت هر اتومبيل، اندازه حركت كل سيستم بايد بر دو تقسيم شود (تقريباً 11200 كيلوگرم متر بر ثانيه). وقتي كه اندازه حركت هر يك از اتومبيلها محاسبه شد سرعت بعد از برخورد بهسادگي با تقسيم بر جرم بهدست ميآيد:
(رابطهي 1)
تجزيه و تحليل انرژي جنبشي دو شيء نشان ميدهد كه انرژي جنبشي كل سيستم قبل از برخورد برابر 250000 ژول (250000 ژول براي اتومبيل شرقي و 50000 ژول براي اتومبيل شمالي) است. بعد از برخورد، انرژي جنبشي كل سيستم 125000 ژول (62500 ژول براي هر اتومبيل) خواهد بود. كل انرژي جنبشي قبل از برخورد معادل كل انرژي جنبشي بعد از برخورد نيست. بخش بزرگي از انرژي جنبشي بهشكل ساير انرژيها نظير: انرژي صوتي و گرمايي تبديل ميشود. برخوردي كه در آن كل انرژي جنبشي ثابت باقي نماند برخورد غيرالاستيك (غيركشسان) ناميده ميشود. |