همانطور كه قبلاً در دو مطلب سفر در زمان 1 و 2،  و همينطور مطالب قديمي‌تر در مورد نسبيت و فضا- زمان گفتيم، مفهوم سفر به گذشته كمي مبهم است. چون اصل دوم عليت در كار است. علت قبل از اثرش مي‌آيد (حداقل در عالمي كه ما مي‌شناسيم).

اگر به 200 سال قبل برگرديد، به زماني مي‌رسيد كه متولد نشده‌ايد! يك لحظه تصور كنيد! در اين جريان زمان، اثر (شما)‌ قبل از علت (تولد شما) وجود دارد.

 براي درك بهتر موضوعي كه داريم از آن صحبت مي‌كنيم، پارادوكس معروف پدربزرگ را در نظر بگيريد. يك آدم اجير شده مسافر زمان هستيد، و هدف‌تان پدربزرگ‌تان است. بنابراين به نزديك ترين كرم‌چاله مي‌رويد و وارد 18 سالگي پدر، پدر بزرگ‌تان مي‌شويد. اسلحه ليزري را بالا مي‌گيريد و اتفاقي كه نبايد مي‌افتد. او را مي‌كشيد.

فكر كنيد. شما متولد نشده بوديد. اگر پدربزرگ‌تان را  در گذشته بكشيد،‌ ديگر پسري نخواهد داشت. آن پسر هرگز وجود خارجي  ندارد كه فرزندي داشته باشد، پس به‌نظر مي‌رسد كه چنين چيزي از نظر منطقي ممكن نيست. اتفاقاتي اين‌چنيني زنجيره‌وار بهم متصل هستند. ما اين زنجيره اتفاقات را «حلقه‌ي عليت ناسازگار» مي‌ناميم.

 از طرف ديگر، بايد ايده‌ي حلقه‌ي سازگار عليت را در نظر بگيريم. اين ايده‌ از سفر در زمان عاري از پارادوكس است. بنا به نظر پأول ديويس، فيزيكيدان،  چنين حلقه‌اي چنين عمل مي‌كند:

يك استاد رياضيات به آينده سفر مي‌كند، و قضيه‌ي رياضي پيشگامانه‌اي را مي‌دزدد. اين استاد قضيه را به دانشجوي خوش‌آتيه‌اي مي‌دهد. سپس، اين دانشجوي خوش آتيه، رشد مي‌كند تا به حدي مي‌رسد كه استاد نظريه را در ابتدا در زمان دزديده بود.

حالا،‌ مدل فرا انتخابي سفر در زمان داريم كه ناهمگوني‌هاي احتمالاتي را هم كه نزديك به همان پارادوكس است، شامل مي‌شود. اين مدل سفر در زمان، چه معنايي دارد؟ خب، خودتان را جاي همان اجير‌شده‌ي مسافر زمان قرار دهيد. اين مدل سفر در زمان، پدربزرگ شما، پدربزرگ شما را ظاهراً‌ كشته شده در نظر مي‌گيرد. مي‌توانيد ماشه را بكشيد، ولي ليزردرست كار نخواهد كرد. ممكن است، پرنده‌اي درست زمان شليك مورد هدف قرار گيرد، ولي نوسانات كوانتمي اتفاق مي‌افتند و مانع رويداد پارادوكس مي‌شوند.

 ولي يك احتمال ديگر هم وجود دارد: آينده يا گذشته‌اي كه شما سفر مي‌كنيد چيزي جز جهان‌هاي موازي نباشد! به اين مسئله جداي از فرضيات ديگر فكر كنيد. مي‌توانيد در زمان- خط جداگانه‌اي قصرها بسازيد و يا نابود كنيد؛ پدربزرگ‌تان چندان هم مؤثر نيست. البته، بايد به اين معني باشد كه هرزمان در دنياي موازي جديدي ظاهر مي‌شويد و شايد هرگز به دنياي واقعي‌تان برنگرديد.

گيج شديد؟ پس به دنياي سفر در زمان خوش آمديد....

مطالب مرتبط:

سفر در زمان 1

سفر در زمان 2