زنگ تفريح شماره 125
اوركلاك چيست؟
|
|
اورکلاک به معنی افزایش فرکانس قطعات مختلف مانند پردازنده، حافظه و دیگر اجزای سیستم برای دست یابی به کارایی بیشتر از توان هر يك از آن‌هاست. کاربرانی که قصد انجام اورکلاک را دارند بیشتر بر روی افزایش فرکانس قطعات اصلی سیستم مانند پردازنده، کارت گرافیک و حافظه تمركز مي‌كنند. انگیزه‌های انجام اورکلاکینگ به طور کلی در بین کاربران مختلف متفاوت است. بعضي از کاربران برای افزایش کارایی سیستم‌های خود اقدام به انجام اورکلاکینگ می‌کنند و بعضي دیگر تنها براي سرگرمی. اما این کار دارای مزایا و معایب خاص خود است.
|
با استفاده از اورکلاک کردن قطعات مختلف می‌توانید آن‌ها را وادار کنید که در سرعت‌هایی بالاتر از آنچه برای آن طراحی شده‌اند كار كنند. این موضوع هنگامی بسیار جالب می‌شود که متوجه می‌شوید تنها تفاوت بسیاری از قطعات قدرتمند و گران قیمت (مانند پردازنده های سطح بالا) با قطعات ارزان قیمت در همین تفاوت فرکانس خلاصه می‌شود. می‌توانید یک قطعه ارزان قیمت بخريد و با اورکلاک کردن، کارایی آن را تا حد انواع پر سرعت‌تر و گران قیمت‌تر افزایش دهید. اما بايد خطرات آن را نيز در نظر بگيريد.
از آن جایی که شما قطعات مختلف را وادار می‌کنید تا با سرعتی بیش از آنچه برای آن طراحی شده‌اند به فعالیت بپردازند، احتمال بی‌ثبات شدن سیستم و ناپایداری آن وجود دارد. از سویی دیگر، با وجود اینکه انجام اورکلاک قواعد خاص خود را دارد اما فرایندی شدیدا متکی به آزمون و خطا است. علاوه بر این هیچ تضمینی نيست که دو قطعه کاملا مشابه به میزان مشابهی نیز اورکلاک شوند. در نهایت به دلیل اینکه اورکلاکینگ سبب افزایش جریان مصرفی و حرارت تولیدی قطعه می‌شود، امکان آسیب دیدن قطعه وجود دارد. پس اگر احتياط نكنيد ممكن است خسارت‌هاي جبران ناپذيري به قطعات سيستم وارد شود.
چگونه می‌توان قطعات مختلف را اورکلاک کرد؟
در گذشته‌ای نه چندان دور، بسیاری از کاربران با استفاده از تغییرات سخت‌افزاری، مانند تغییر جامپرها و یا دیپ سوییچ‌ها به تغییر فرکانس و ولتاژها بر روی مادربردهای خود می‌پرداختند. اما اندک اندک که BIOS کنترل همه عملکردهای پایه سخت‌افزاری را در سیستم بر عهده گرفت، استفاده از آن برای انجام اورکلاک به ضروري شد. با استفاده از تنظیمات BIOS می‌توان بسیاری از عملکردهای سیستم را کنترل کرد. افزایش فرکانس FSB یا به بیانی دیگر "گذرگاه پردازنده" یکی از اصلی‌ترین تنظیماتی است که هر کاربری برای افزایش کارایی پردازنده و در نتیجه افزایش کارایی سیستم خود آن را انجام می‌دهد. از آنجایی که فرکانس پردازنده ضریبی از فرکانس گذرگاه است، افزایش آن فرکانس پردازنده را نیز افزایش خواهد داد. به همین دلیل با انجام این کار می‌توان به سادگی کارایی سیستم را افزایش داد. اما در بسیاری از مادربردها افزایش فرکانس گذرگاه پردازنده سبب افزایش تمامی فرکانس‌های دیگر از جمله فرکانس‌های حافظه، درگاه‌های PCI و PCIExpress و غیره می‌شود. به همین دلیل ممکن است هنگام افزایش فرکانس، حتی در صورتی که پردازنده توانایی کار در فرکانس های فوق را داشته باشد، به دلیل عدم توانایی قطعات دیگر سیستم بی‌ثبات شده و یا آسیب ببیند. برخی از مادربردها هستند که به شما اجازه می دهند تا فرکانس گذرگاه پردازنده را به صورت مستقل از دیگر فرکانس ها تغییر دهید. به غیر از این راه، راه دیگری نیز برای افزایش فرکانس کاری پردازنده وجود دارد. همانطور که گفتیم فرکانس اصلی پردازنده ضریبی از فرکانس گذرگاه آن (FSB) ضرب در عددی است که به عنوان ضریب فرکانس پردازنده شناخته می‌شود. شرکت‌های سازنده پردازنده برای افزایش فرکانس کاری پردازنده‌هایی که از گذرگاهی با فرکانس یکسان استفاده می‌کنند، ضریب فرکانسی پردازنده را تغییر می‌دهند. متاسفانه این ضریب تقریبا در تمامی پردازنده‌ها قفل شده‌است و به جز در چند مدل سطح بالا، در مدل های دیگر نمی توان آن ها را تغییر داد.
علاوه بر پردازنده می‌توان با تغییر برخی از مشخصات حافظه RAM نیز کارایی سیستم را افزایش داد. به طور کلی افزایش فرکانس کاری و کاهش تاخیرها از جمله راه‌هایي هستند که با استفاده از آن ها می توان کارایی حافظه و در نتیجه سیستم را افزایش داد. افزایش فرکانس حافظه نیز مانند افزایش فرکانس گذرگاه در پردازنده‌ها انجام می گیرد. در حقیقت در بسیاری از مادربردها فرکانس گذرگاه پردازنده و فرکانس حافظه توسط یک واحد تولید فرکانس مشترک تولید می‌شود و به همین دلیل با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش می‌یابد. یکی دیگر از راه های افزایش کارایی حافظه کاهش تاخیرهای موجود در آن است. در حافظه های RAM برای دستیابی به هر بخش از داده‌ها به مدت زمان خاصی نیاز است. اگرچه زمان دسترسی به هر بخش حافظه برای خواندن یا نوشتن داده‌ها بسیار اندک و در حد میلیاردیوم ثانیه است، اما وقتی حجم داده‌های مورد نیاز و تعداد دفعات خواندن و نوشتن داده‌ها را در نظر بگیرید متوجه خواهید شد که همین زمان اندک نیز می‌تواند تا چه حد بر روی کارایی کلی سیستم تاثیر داشته باشد.
البته اورکلاک قطعات دیگری مانند کارت‌های گرافیک نیز بسیار رایج است و اصول آن بسیار مشابه اصول مورد استفاده در اورکلاک پردازنده و حافظه است. همانطور که گفتیم فرایند اورکلاک تا حد زیادی بر پایه آزمون و خطا است و نیاز به دقت و حوصله فرآوانی دارد. اما در این میان راه‌های ساده تری نیز برای انجام اورکلاک وجود دارد. می‌توانید نرم افزارهای زیادی را برای انجام این کار پیدا کنید. در این میان برخی از تولید کنندگان سخت افزار، مثل سازندگان مادربردها، اقدام به معرفی و عرضه نرم افزارهایی برای انجام اورکلاک به صورت ساده تر نموده‌اند. برای مثال شرکت GIGABYTE به عنوان یکی از بزرگترین سازندگان مادربردها و دیگر قطعات سخت افزاری نرم افزارEasyTune ۵ را به همراه مادربردهای خود عرضه می‌کند. نرم افزار EasyTune ۵ یک ابزار قدرتمند برای اورکلاک کردن پردازنده و حافظه است که امکان تغییر دادن فرکانس‌ها و ولتاژها را از طریق سیستم عامل ویندوز ممکن می‌سازد. علاوه بر این می‌توان با استفاده از این نرم افزار نظارت کلی بر روی سیستم داشته و مواردی چون دور فن و دمای اجزای سیستم را در هر زمان مورد بررسی قرار داد. علاوه بر این امکاناتی برای اورکلاک کردن کاملا خودکار پردازنده و یا کاهش تاخیرهای حافظه در مواقع مورد نیاز نیز در این نرم افزار پیش بینی شده است. البته مادربردهای GIGABYTE به صورت سخت افزاری از چنین مواردی پشتیبانی می‌کنند. تکنولوژی اورکلاک خودکار پردازنده در مادربردهای GIGABYTE با نام C.I.A و تکنولوژی کاهش خودکار تاخیرهای حافظه نیز با نام M.I.B شناخته می‌شود. با استفاده از نرم افزار EasyTune ۵ می‌توان به راحتی این امکانات را از داخل سیستم عامل Windowsمدیریت و بررسی کرد.
اورکلاک اگرچه فريبنده به نظر مي‌رسد اما كوچكترين اشتباهي ممكن است باعث زيان شما بشود.