هفدمین شماره ماهنامه علمی ـ پژوهشی «دانشگر» از انتشارات مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور منتشر شد.

به گزارش خبرنگار سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در سرمقاله این شماره از مجله با عنوان «علم هم سنجش می‌شود؟» به قلم «دکتر شاپور اعتماد» آمده است:

« برای ما همه چیز با تولید علم شروع شد، می‌خواستیم بدانیم که در کشور چه میزان علم تولید می‌شود، چه کسانی آن را تولید می کنند و این فرایند با همکاری چه کسانی و از چه کشورهایی صورت می‌گیرد.

قصدمان دانستن این نکته بود که ایران در تولید علمی جهانی چه جایگاهی دارد. افزون بر این می‌خواستیم بدانیم که علم تولید شده چگونه در کشور مصرف می‌شود و الگوی مصرف چیست؟

رشته‌ای که در جهان به این امر می‌پردازد حدود نیمه دوم قرن گذشته از دل رشته کتابداری و کتاب شناسی متولد شد و به «سانتومتریک» یا «علم سنجی» شهرت یافت.

برای رسیدن به مقصود، ساده ترین کار آن بود که محققان به بررسی ارتباطات علمی میان عالمان بپردازند.

آنان در حقیقت مجموعه اطلاعات ردوبدل شده میان دانشمندان را گردآوری و اندازه‌گیری می‌کنند.

در این شیوه، مقاله علمی، واحد اصلی اندازه‌گیری رشته علم سنجی شمرده می‌شود. از همین رو از تعداد مقاله‌های علمی تولید شده در کشور و روند آن صحبت به میان می‌آید و شمار مقاله‌ها دستمایه اصلی مباحث در ارتباط با تولید علم در ایران قرار می‌گیرد.

حال با اصطلاحات تازه‌ای در این عرصه مواجه هستیم، اصطلاحاتی همچون «سایبرمتریک» و «وب سنجی».

در واقع همان نیمه دوم قرن بیستم - و در فاصله سال‌های 1969/1348 تا 1994/1373 ــ یعنی از زمان شکل گیری پروژه «آرپانت» در چهار دانشگاه امریکا (لوس آنجلس، استانفورد، سانتاباربارا و یوتا) تا ابداع تار جهان‌گستر (WWW) توسط «تیم برنرزلی» (Tim Berners Lee) در آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپا (CERN) تحولات دوران‌سازی در قلمرو فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات رخ داد.

با آن که در ابتدا از این امکان جدید تنها در عرصه ارتباطات علمی بهره‌ گرفته می‌شد، لیکن استفاده از این فن‌آوری چنان با سرعت رواج یافت که امروزه جامعه علمی اقلیت کوچکی را در این فضای ارتباطی تشکیل می‌دهد حال با این پرسش‌ها روبروییم:

چگونه می‌توان اندازه جامعه علمی جهان ( یا هر کشور) را به کمک اطلاعات موجود در اینترنت برآورد کرد؟

به طور کلی چه نوع شاخص‌هایی برای علم و فن‌آوری قابل تعریف است که بتوان به کمک آنها فضایی اشباع شده از اطلاعات را اندازه گرفت؟

به کمک کدام شاخص‌ها می توان عملکرد تحقیقاتی دانشگاه‌ها و موسسات را تعیین کرد؟

مجموعه این تعاریف و روش‌ها عناصر اصلی این رشته نوپا را تشکیل می‌دهند.»

به گزارش ایسنا، در هفدهمین شماره ماهنامه علمی «دانشگر» در بخش پزشکی به مباحثی هم چون نخستین پیوند لوزالمعده در ایران و نخستین تقویت کننده توربین (توربو شارژ) قلب پرداخته شده است.

در این شماره از نشریه، مطالب متنوع دیگری همچون «مهمانان خرائق درخانه ریاضیات اصفهان»، «چگونه گیتار به صدا در می‌آید»، «مبارزه جهانی با هکرها»، «هکرها چگونه به یارانه‌ها وارد می‌شوند»، «خانه‌سازی به یاری روبوت‌ها»، «چگونه یک گرانس سنج گالیله‌ای بسازیم» و «اردک سر سفید مهمان ماست» منتشر شده است.

در این نشریه علاوه بر این مطالب به موضوعات جالب دیگری با عنوان پرسش‌ها و پاسخ‌های علمی، ‌میهمان ناخوانده در خانه شما، قدرت خیره شدن،‌ هنر نگریستن از نزدیک، غذا می‌خوریم یا زهر، مزرعه حیوانات، آسیاب‌های بادی در آسمان و معالجه چغندر و کلزا با ژن درمانی پرداخته شده است.