یک کرم نواری که در مطالعاتی علمی، با سلول‌های سرطانی بدخیم یک مرد کلمبیایی آلوده شده بود، به مانند یک سرطان تهاجمی، شروع به انتشار سرطان کرد! و محققان توانستند این مورد بسیار عجیب و البته نه چندان بی سابقه را گزارش کنند.
کرم‌های نواری که با نام علمیCestoda  شناخته می‌شوند، یک رده از انگل‌های کرم‌های پهن tapeworm)) هستند. آن‌ها معمولا در دستگاه گوارشی مهره‌داران یافت می‌شوند. کرم‌های نواری، انواعی از انگل‌ها به شمار می‌روند، از معروف‌ترین کرم‌های نواری می‌توان از کرم کدو (Diphyllobothrium) نام برد، این کرم‌های نواری به جداره‌ی روده وصل شده و از مواد غذایی آن تغذیه می‌کنند.

پیتر اولسون (Peter Olson) انگل‌شناس موزه‌ی تاریخ طبیعی لندن، یکی از اعضای تیمی که این مورد عجیب را در 4 نوامبر در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند (New England Journal of Medicine) گزارش کرده اند، می‌گوید: ما با وضعیتی مواجه شده بودیم که در آن یک ارگانیسم خارجی، در حال رشد به مانند یک تومور بود، حتی با سرعتی بیشتر از ارگانیسم‌های داخلیِ خودِ موجودِ زنده.

ظاهرا این سلول‌های سرطانی برای اولین بار در سال 2013 توسط محققان مرکز کنترل بیماری و پیشگیری آمریکا (CDC) در شهر آتلانتا واقع در ایالت جورجیا مورد بررسی قرار گرفت. وقتی که در ژانویه‌ی 2013 یک مرد 41 ساله‌ی کلمبیایی، که به ویروس HIV نیز مبتلا بود، پس از ماه‌ها بیماری، برای مراقبت‌های پزشکی به بیمارستان مراجعه کرد؛ پزشکان کلمبیایی متوجه شدند که او دچار نقص سیستم ایمنی است، کرم‌های نواری کوچکی درون بدنش یافت می‌شود و علاوه بر این‌ها او یک تومور کوچک، چیزی شبیه به یک تکه گوشت اضافی، درون شش‌ها و غدد لنفاوی‌اش دارد. سپس پزشکان کلمبیایی، نمونه‌ی این بافت را برای مرکز کنترل بیماری و پیشگیری آمریکا CDC ارسال کردند.

در زیر میکروسکوپ، محققان CDC متوجه شدند که این نمونه‌ها، سلول‌هایی با اشکال غیرعادی، شبیه به سرطان دارند. و به نظر می‌رسد که در حال تهاجم به بافت‌های سالم مجاورشان هستند. با این وجود، نتیجه‌ی آزمایش این سلول‌های غیرعادی این بود که این سلول‌ها، از جنس پروتئین‌های انسانی نیستند. و همین باعث شد که یک معما شکل بگیرد: با این‌که محققان آمریکایی، می‌دانستند این مرد به عفونت کرم‌های نواری مبتلاست، اما سلول‌های مهاجم به گونه‌ای نبودند که بتوان آن‌ها را متعلق به یک مجموعه‌ی پیچیده‌ی چند سلولی، مانند کرم‌های نواری دانست. پس آن سلول‌های مهاجمِ عجیب و غریب از کجا آمده بودند؟
متاسفانه در ماه می سال 2013، بیمار کلمبیایی، دچار بیماری نارسایی کلیه شد و درگذشت. یک تیم به رهبری آسیب شناس CDC، آتیس مولن‌باخ (Atis Muehlenbachs) دی ان ای سلول‌های مهاجم را مورد بررسی قرار دادند و بلاخره مشخص ساختند که این سلول‌ها متعلق به یک کرم نواری هستند. و ترتیب‌دهی ژن ها نکته‌ی عجیب دیگری را نمایان کرد : این سلول‌های کرم نواری، جهش خاصی از سلول‌های انسان، همراه با تومورها را نیز همراه دارند.

تومورهایی از کرم‌های نواری!
پیتر اولسون می‌گوید : تومورهایی که از کرم‌های نواری مشتق شده‌ باشند، بسیار نادر هستند. و تنها تعداد انگشت‌شماری از موارد دیگر، از بیمارانی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند، مستند شده است.
او معتقد است که سلول‌های تومور کرم‌های نواری، لاروهایی را درون غدد لنفاوی افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی مخفی می‌سازد.(یک سیستم ایمنی سالم، جلوی این تهاجمات را می‌گیرد.) این لاروها با سلول‌های بنیادی احیاکننده بارگذاری می‌شوند، سپس به جای کرم‌های نواری بالغ، آن ها تکثیر می‌شوند. آن سلول‌های بنیادی که به طور طبیعی بایستی جلوی تکثیر کرم‌ها را بگیرند، نمی توانند موفق به انجام این کار شوند، زیرا آن‌ها، همراه با با لاروها در جای اشتباهی قرار دارند! و نشانه‌های محیطی اشتباهی دریافت می‌کنند.
برخی از مواردی که پیتر اولسون بر روی آن‌ها کار کرده است، شامل کرم‌های نواری کوچکی می شود که به طور منحصر به فردی از میان چندین هزار گونه‌ی شناخته‌شده‌ی کرم‌های نواری، می‌توانند به طور کامل، چرخه‌ی زندگی‌شان را درون روده‌ی پستاندارانی که از آن‌ها میزبانی می‌کنند طی کنند. البته معمولا، تخم کرم‌های نواری توسط میزبان‌شان همراه با مدفوغ دفع می‌شود، سپس کرم بالغ درون آب، یا همراه با یک جاندار بی‌مهره رشد می‌کند، تا این که دوباره به میزبان مهره‌دارشان برمی‌گردند.

الیزابت مارشیسون (Elizabeth Murchison) یک ژنتیک‌دان مولکولی از دانشگاه کمبریج انگلستان، در این باره می‌گوید که به نظر او این مطالعه شگفت آور است. هرچند هیچ مدرکی یافت نشده است که نشان دهد این سلول‌های کرم‌های نواری می‌توانند از انسانی به انسان دیگر، منتقل شوند. او که درباره‌ی انتقال سلول‌های سرطانی، بین جانوران مختلف مطالعه می‌کند، متعجب است که چگونه، سلول‌ها می‌توانند از انگل‌های مختلف به هم سرایت کنند.
او در آخر می‌افزاید : این مقاله فوق‌العاده مهم است، این مقاله، از وجود نوع جدیدی از روند بیماری خبر می‌دهد که ممکن است تا پیش از این نادیده گرفته شده باشد.

 منبع :

The tapeworm that turned into a tumour

منابع برای مطالعه بیشتر :

یاخته‌های بنیادی

تومور

سرطان

کرم کدو

زندگی انگلی

بیماری‌های انگلی

Tumour mutations harnessed to build cancer vaccine

Tapeworms battle it out to control shared host

How a contagious dog tumour went global