اكثرمون صداهاي زيادي در اطرافمون ميشنويم؛ صداي كليكهاي كيبورد، موسيقي مورد علاقهامان، رعد و برق و صداي باد در طوفانها و هواي پاييزي ... ولي صدا چگونه به گوشمان ميرسد؟
| اتاقي آرام | | انگشتان دست | | ميز |
1 - در يك اتاق آرام، بهنرمي انگشتان خود را بر سطح ميز بزنيد. توجه كنيد كه صدا چهقدر بلند است.
2 - حالا گوشتان را روي ميز قرار دهيد. در همان نقطهاي كه به ميز ضربه ميزديد به اينكار ادامه دهيد. اين اولين صدايي است كه ميشنويد.
آيا صدا فرقي كرده است؟ اگر فاصلهي ضربه را از گوش دور يا نزديك كنيد صدا فرقي ميكند؟
براي اينكار ميتوانيد دايرههايي براي نشان دادن فاصلهي ضربه به ميز نسبت به گوش رسم كنيد.
صوت زماني ايجاد ميشود كه شيء ارتعاش كند:
| گيتار و پيانو زماني كه سيمهايشان مرتعش ميشوند صدا توليد ميكنند.
| | طبلها وقتي رويهي آنها مرتعش ميشوند صدا توليد ميكنند و همينطور صداي خوانندهي مورد علاقهي شما زماني به گوشتان ميرسد كه تارهاي حنجرهاش مرتعش شوند. |
سيمهاي مرتعش، رويههاي طبل و صداي حنجره به مولكولهاي هواي اطراف ضربه زده و باعث مرتعش شدن آنها ميشود. اين مولكولها بههم ضربه زده و باعث ارتعاش همديگر در فضاي اطراف خود ميشوند. در اين راه ارتعاشهاي مانند امواجي كه روي آب تشكيل ميشوند «امواج صوتي» را توليد ميكند.
صوت فقط در هوا حركت نميكند ميتواند در جامدها، مايعها و ديگر گازها نيز حركت كند. وقتي روي ميز ضربه ميزنيد مولكولهاي آن مرتعش شده و در ارتعاش در ميز مانند هوا حركت ميكند.
مولكولها در جامدها بهگونهاي ديگري نسبت به گازها كنار هم قرار گرفتهاند و در اكثر موارد امواج صوتي در جامدها راحتتر حركت ميكند. اين بدانمعناست كه امواج وقتي به گوش شما ميرسند انرژي بيشتري دارند. و اين انرژي بيشتر يعني صداي بلندتر.
| اين آزمايش را بر سطحهاي ديگري چون فلز، پلاستيك و كاشي هم امتحان كنيد و ببينيد كدام صدا واضحتر از بقيه است؟
| | گوش خود را در مقابل ميز قرار داده و از دوست خود بخواهيد كه روي ميز بزند و آرامآرام ضربهها را دورتر از گوش شما بزند. قبل از اينكه ديگر صدايي ناشي از دور شدن نشنويد، ببينيد آخرين صدا را در چه فاصلهاي ميشويد.
| | ممكن است زماني با استفاده از سيم و قوطي تلفني براي خودتان درست كرده باشيد. براساس اين آزمايش ميتوانيد چگونگي كار تلفن را توضيح دهيد؟ |
|