تیم دانش آموزی المپیاد نجوم جمهوری اسلامی ایران با درخشش در دهمین المپیاد جهانی نجوم که در چین برگزار شد افتخار آفرید. در این مسابقات که با حضور ۷۸ دانش آموز از ۱۶ کشور جهان در پکن برگزار شد آزاده فتاحی سوادجانی با کسب بالاترین نمره ممکن به طلا دست یافت و به عنوان اولین نفر این مسابقات معرفی شد. به گزارش روابط عمومی باشگاه دانش پژوهان جوان در این مسابقات هیوا پذیرا، نیلوفر افسری اردچی به مدال نقره و جمشید رضایی میانرودی، پویا بنی اسدی و نگین سهراب خانی به مدال برنز دست یافتند، سهند پیربادیان نیزدیپلم افتخار این دوره از مسابقات را به دست آورد.
آسمان با هزاران ستاره اش می درخشد و خاطراتی فراموش نشدنی برای آنهایی که به سوی آن با چشمانی باز نگریسته اند هدیه می کند.
در میان این خاطرات وقتی چند دختر و پسر نوجوان از ایران برای درخشش در فضای پهناور علمی نجوم به کشور چین سفر می کنند شاید برایمان باور کردنی نباشد که آنها با وجود سن کم شان و از آغاز تولد نجوم در میان دبیرستانی هایمان بتوانند همچون ستاره ای درخشان ، نام کشورشان را به ثبت برسانند.
چهار دختر ۱۷ و ۱۶ ساله ایرانی با به دست آوردن مدالهای طلا و نقره و برنز افتخار آفرین شدند و از این میان آزاده فتاحی تنها ستاره دختری بود که نامش بر بلندای بام المپیاد نجوم با مدال طلا نشست.
* از خودت بگو.
- آزاده فتاحی سوادجانی هستم و در فروردین ماه سال ۶۹ به دنیا آمدم. در سال دوم دبیرستان رشته ریاضی فرزانگان کرج درس می خوانم. پدرم مهندس مکانیک و مادرم بازنشسته و فرهنگی است. فرزند دوم خانواده هستم و خواهرم که از من بزرگتر است در رشته زبان فرانسه تحصیل می کند.
* از چند سالگی به فکر مطالعه در مورد نجوم افتادی؟
- از وقتی که در دبستان درس می خواندم به آسمان و نجوم علاقه زیادی داشتم ولی از دوم راهنمایی به طور خاص وقتی در کلاس نجوم مدرسه شرکت کردم، به این رشته علاقه زیادی پیدا کردم. در آن سال المپیاد نجوم برگزار نمی شد ولی وقتی سوم راهنمایی رفتم المپیاد برگزار شد.
* چه کسانی در این راستا مشوق و کمک تو بودند؟
- پدر و مادرم مشوق من بودند. در مدرسه هم معلم نجوم ما آقای باقری بودند و در زمان المپیاد نیز آقای جعفرزاده خیلی به من کمک کردند.
* اولین کتابی که در این زمینه خواندی چه کتابی بود؟
- در دوم ابتدایی کتابی در مورد صورتهای فلکی خواندم و بعد از آن در این مورد کتابهای متعددی را مطالعه کردم. در سال دوم راهنمایی بودم که کتاب ۱۸۶ پرسش و پاسخ نجومی و ساختار ستارگان و کهکشانها را مطالعه کردم و پاسخ خیلی از سؤالات را از این کتاب گرفتم.
* از چند سالگی نسبت به آسمان حساس بودی؟
کلاس چهارم و پنجم دبستان بودم پنجره اتاقم دید خوبی به آسمان داشت. در آن زمان صورت فلکی جبار را در فصل زمستان می دیدم و نسبت به آن جاذبه و علاقه خاصی پیدا کرده بودم.
*امکانات مورد نیازت را چطور به دست می آوردی؟
- بیشتر کار من مطالعه بود تا کارهای علمی به همین علت کتب معرفی شده را می خریدم و پدرم بود که در تهیه این کتابها به من کمک می کرد.
* چه مکانهایی می تواند به بچه های علاقه مند و کنجکاو در مورد نجوم کمک کند؟
- در کرج تقریباً این مکان وجود ندارد. در تهران ولی رصدخانه زعفرانیه است که کلاسهای خوبی در آنجا برگزار می شود.
* به بچه هایی که به این رشته علاقه دارند برای شروع چه توصیه ای داری؟
- بهترین راه برای شروع مطالعه است. یکسری اطلاعات ابتدایی در رصدخانه زعفرانیه کمک می کند ولی بچه های علاقه مند باید خودشان کار کنند چون کسی به نجوم اهمیت نمی دهد.
* در ذهن ات چه تعریفی برای نجوم داری؟
- دیدن زیبایی های آسمان و لذت بردن از آن.
* آیا در آسمان ستاره ای داری؟
- همه ستارگان را دوست دارم و نسبت به آنها احساس خاصی دارم. تا پارسال ستاره صورت فلکی جبار را خیلی دوست داشتم ولی الآن همه ستارگان برایم یکی هستند وهمه شان را دوست دارم.
* ستاره خاصی را از آن خودت نمی دانی؟
- نه هیچوقت نخواسته ام ستاره ای تنها به من تعلق داشته باشد و احساس مالکیت نسبت به ستارگان ندارم.
* هنگام نگاه کردن به آسمان بیشتر دنبال چه چیزی می گردی؟
- تا قبل از المپیاد و کار منسجم دنبال ستاره ها بودم ولی در هنگام آمادگی برای المپیاد من و بیشتر بچه ها به خاطر اینکه دانستن صورت های فلکی مهم بود بیشتر دنبال صورتهای فلکی بودیم و الآن هم بیشتر اشکال آنها در ذهن ما است.
* زیباترین صورت فلکی که دیده ای به نظرت کدام یک است؟
- زیباترین صورت فلکی به نظر من دلفین است. این صورت فلکی شبیه به لوزی است و ادامه آن به ستاره ای می رسد با یک لوزی دیگر.
* ستارگان جذاب ترند یا سیارات؟
- سیارات. ستاره ها همه مثل هم هستند و فرق چندانی با هم ندارند ولی سیارات متفاوت هستند.
* المپیاد جهانی چطور برگزار شد و بچه های شرکت کننده با هم چه رابطه ای داشتند؟
- در المپیاد بچه ها از سطح علمی خارج و بیشتر به بحث موسیقی، فرهنگ و... کشورشان اهمیت می دادند. روابط صمیمانه است و بچه ها به هم به عنوان رقیب نگاه نمی کردند.
* امسال چند کشور در المپیاد نجوم شرکت کرده بود؟
- ۱۷ کشور.
* بیشترین مدال طلا را چه کشوری کسب کرد؟
- هند. ۵ طلا آورد.
* موقع اعلام نتایج چه احساسی داشتی؟
- اضطراب و هیجان داشتم. رسم است که اسامی از کسانی که مدال نگرفته اند شروع می شود. باید تمام این اضطراب را در این مراحل تحمل کرد. هر کسی می ترسد که مبادا آن اول اسمش خوانده شود زیرا اگر آن اوایل اسم خوانده شود، خیلی بد می شود. بچه ها از وضع امتحان دادن شان مدالهایشان را حدس می زدند. وقتی اسامی به نقره و طلا رسید اضطرابم بیشتر شد.
* فکر می کردی این رتبه را به دست بیاوری؟
- بچه ها می گفتند طلا می آوری . بعد از امتحان فکر کردم می توانستم بهتر امتحان بدهم ولی حدس می زدم طلا یا نقره می آورم.
* بچه از چه سنی می توانند در المپیاد شرکت کنند؟
- از نظر المپیاد جهانی هر کس زیر ۱۷ سال داشته باشد، می تواند شرکت کند ولی باشگاه دانش پژوهان بچه هایی را که دبیرستانی باشد، می پذیرند.
* با چه کسی از افراد خانواده ات بعد از موفقیت صحبت کردی؟
- مادرم بعد از اختتامیه تلفن زد. اول با مادرم حرف زدم. مادرم خیلی ذوق زده بود و به من تبریک گفت.
* چه آرزویی داری؟
- دوست دارم تا بالاترین مدارج در زمینه نجوم ادامه بدهم و به جامعه نجوم خدمت کنم و برای دوستانم می خواهم بهترین دوست باشم.
* بچه ها چه برخوردی با تو داشتند؟
- بچه ها می گفتند تو نگران نباش نقره ها تمام شد تو حتماً طلا می گیری. بچه ها خوشحال بودند و کشورهای دیگر هم استقبال می کردند.
* تو تنها دختری بودی که در این دوره مدال طلا گرفتی چه حرفی برای بقیه دختران داری؟
- دوست داشتم تعداد بیشتری از دختران طلا می گرفتند. من معتقدم دختران می توانند با تلاش به اندازه پسرها به نتیجه برسند.
* زیباترین چیزی که در آسمان دیده ای؟
- طلوع آخر ماه. در شیراز یکبار رصد کردیم.در طول راه وقتی بر می گشتیم ماه را با هلال نازک در کنار عطارد دیدم.
* اگر پرنده بودی چه می کردی؟
- با سرعت تمام به بالاترین جاها پر می کشیدم. این کار هیجان زیادی دارد. می توان در یک نگاه خیلی چیزها را دید. حس خوبی است که آدم پرنده باشد و با سرعت پربکشد.
* احساس تو وقتی برای اولین بار با چشم مسلح نگاه کردی چه بود؟
- هوا ابری بود و ما در مدرسه بودیم آن روز چراغ رصد می کردم. ولی بعدها اولین چیزی که دیدم یکسری از اجرام آسمانی مثل سحاب و خوشه های ستاره ای بود. این کار اولین بار برایم خیلی هیجان انگیز بود.
* با چشم مسلح جالب تر است یا غیرمسلح؟
- هر دو زیباست. نمی توانم انتخاب کنم.
* چه کتابی خوانده ای که روی تو تأثیرگذار تر بوده است؟
- «سه شنبه ها با موری» نوشته میچ قلبوم که در مورد زندگی فردی به نام موری است. او بیمار و در حال مرگ است ولی خوب با مسائل و مشکلات کنار می آید.
کتاب دیگر رمان «اشباح مه» نوشته الیزابت آلنده است که در مورد سفر در جنگلهای آمازون ودیدن سرخپوستان است؟
* حرف آخر ؟
- آرزوی سلامتی و موفقیت برای همه دارم.
***
خودت را معرفی کن.
- نگین سهراب خانی و متولد سال۶۸ هستم. سال سوم دبیرستان مدرسه فرزانگان کرج درس می خوانم.
برادرم پزشک وخواهرم فوق لیسانس مهندسی صنایع است. مادرم فرهنگی و پدرم فرهنگی بازنشسته است.
از چه سالی به فکر افتادی که در مورد نجوم مطالعه کنی؟
- سال دوم راهنمایی بودم. برادرم مرا با زیست شناسی، فیزیک، شیمی، هوافضا و... آشنا می کرد. در میان تمام این علوم به فیزیک علاقه مند شدم و نجوم بیشتر از بقیه برایم جالب بود زیرا نجوم کامل ترین رشته بود و همه چیز را می توان با هم در آن یاد گرفت در این علم از شیمی، ریاضی، فلسفه، فیزیک و... وجود دارد. همان موقع بود که شروع به مطالعه کردم.
چه کسانی مشوق تو بودند؟
- خانواده ام بخصوص برادر و مادرم مشوق من بودند.
اولین کتابهایی که در این مورد خواندی؟
- «ساختار ستارگان و کهکشانها» نوشته پاول هاج، «نجوم زبان ساده» و «نجوم و دختر فیزیک مقدماتی (در ۲جلد) و بعد کتب اصلی دیگر را خواندم.
از چندسالگی نسبت به آسمان حساس شدی؟
- اول راهنمایی بودم که در کتاب علوم، بخش زمین شناسی در مورد تشکیل منظومه شمسی اطلاعاتی به دست آوردم این اطلاعات را معلم مان خیلی زیبا بیان می کرد، او در مورد رصد کردن سیارات اطلاعات خوبی به ما می داد و من با آن اطلاعات سیارات را رصد می کردم. دیدن آسمان خیلی برای من جالب و جذاب بود. همین دیدنها بود که مرا جذب می کرد تا ادامه دهم.
امکانات مورد نیاز خود را چطور به دست می آوری؟
نجوم به صورت آماتوری و حرفه ای قابل مطالعه است. در حالت آماتوری شخص تحصیلات آکادمیک ندارد و حرفه ای تحصیل نکرده است بلکه به آسمان نیاز دارد و تلسکوپ و جای مناسب و ابزار. ولی در حالت حرفه ای به کتاب و معلم نیاز است. در ایران کتب نجوم معمولاً ترجمه نمی شوند و منابع اکثراً قدیمی اند برای همین بچه های علاقه مند باید این کتابها را به سختی در نمایشگاه کتاب پیدا کنند. ولی لذت بردن از زیبایی آسمان وسیله نمی خواهد.
آیا جایی وجود دارد علاقه مندان به نجوم بتوانند از آن مکانها اطلاعات کسب کنند؟
- متأسفانه در ایران از این مکانها نداریم. تنها رصدخانه زعفرانیه در تهران با تلسکوپ و برگزاری کلاس در هر سنی آموزش می دهد. در شهرهای دیگر مراکزی این چنین کم است. در اصفهان انجمنی است و در مشهد مرکزی که وابسته به دانشگاه است و برای عموم شرکت در آن امکانپذیر نیست.
ولی کلاسهای رصدخانه زعفرانیه برای حرفه ای ها نیست در حالی که در چین آسمان نمایی بود در حد بزرگترین تلسکوپ ایران ومردم عادی با آن آسمان را رصد می کردند.
علاقه مندان به نجوم از کجا می توانند شروع کنند؟
- بچه ها اول باید خوب متوجه شوند که نجوم چیست. شاید دیدشان حقیقت نجوم نباشد و بعد از مطالعه و وارد شدن از این رشته خوش شان نیاید. اول باید با یک منجم صحبت کرد تا کاملاً این رشته برای بچه ها باز شود. بخصوص اینکه بچه ها در این سن و سال دیدی تخیلی از فضا و آسمان دارند و این با دید حرفه ای منافات دارد.
با مطالعه باید از هنگام تولد تا مرگ ستارگان، درخشندگی و... را فرا بگیرند و بعد به مباحثی که علاقه دارند، وارد شوند.
چه تعریفی از نجوم داری؟
شناخت زیبایی های آسمان و لذت بردن از آن. نجوم همه اش لذت بردن است.
این درست است که هر کسی در آسمان ستاره ای دارد؟
- راستش ما و بچه ها همه یک ستاره را برای خودمان انتخاب می کنیم و خیلی هم به آن ستاره علاقه داریم و سعی می کنیم مشخصات آن را حفظ کنیم و شبها ساعتی که آن ستاره طلوع می کند بیدار می شویم تا آن را ببینیم.
همین طور جرمی در آسمان وجود دارد که غیر از ستاره یا سحابی است که محل تولد ستارگان است وهر کسی که آن را دیده به آن علاقه مند می شود.
اسم ستاره تو چیست؟
تاره ای به نام سگین (segin) که به اسم من خیلی نزدیک است را خیلی دوست دارم. این ستاره در صورت فلکی ذات الکرسی قرار دارد.
وقتی به آسمان نگاه می کنی بیشتر دنبال چه چیزی می گردی؟
- اگر شب امتحان باشد صورفلکی را مرور می کنم و به دنبال همسایه های صورت فلکی هستم و اینکه هر کهکشانی کجا قرار دارد. ولی غیر از شب امتحان لذت می برم که تمام آنها را نگاه کنم و اشکال افسانه ای شان را پیش خودم تصور کنم.
ستارگان جذاب تر هستند یا سیارات؟
هر دو جالب هستند ولی سیارات چون امکان بررسی شان بیشتر است و به ما نزدیکتر هستند جالب ترند. ستارگان را تخیلی می شود بررسی کرد ولی سیارات را می شود دقیق مورد مطالعه قرار داد و سیارات برای کار علمی ترجیح دارد.
از مسابقات المپیاد بگو.
۲۶فروردین ماه سال جاری اولین مرحله المپیاد بین ۱۸هزار شرکت کننده به صورت تستی برگزار شد و از این تعداد ۳۱۰نفر انتخاب شدند. نیمه اردیبهشت این ۳۱۰نفر در یک امتحان تشریحی شرکت داده شدند و از میان آنان ۳۴نفر انتخاب شد که از اول تیرماه در باشگاه دانش پژوهان این افراد یک دوره ۶ هفته ای را گذراندند. هر روز از ساعت ۸صبح تا ۶عصر کلاس داشتیم. پنجشنبه ها رصد می کردیم و جمعه ظهر به خانه می رفتیم. بعد از اینکه در طول این دوره امتحانات متعددی را دادیم، امتحان نهایی را در پایان دوره در دوبخش دادیم و پنج تن از اعضای تیم انتخاب شدند دونفر هم که از پارسال بودند و می توانستند دوباره شرکت کنند و ما ۷نفر شدیم. ۴دختر و ۳پسر.
هنگام مسابقه وضعیت تان چطور بود؟
سطح مسابقه نسبت به سال گذشته خیلی فرق پیدا کرده بود. سؤالات امسال از سطح بالایی برخوردار بود. ولی با ما در طول دوره کار کرده بودند.
فکر می کردی این رتبه را به دست بیاوری؟
فکر نمی کردم. در سه بخش رصد، تئوری و تحلیلی از ما امتحان گرفته بودند. در بخش رصد نمره خوبی گرفته بودم و در حل مسائل احساس می کردم خوب از عهده سؤالات برآمده ام و تصور این بود که مدال طلا یا نقره بگیرم ولی سومین امتحانم را به علت اضطرابی که داشتم خراب کردم.
کدام کشور مدال بیشتری گرفت و چرا؟
هند ۵ طلا گرفت. این کشور ۸ سال است که در المپیاد نجوم شرکت می کند ولی ما دوسال است که در المپیاد نجوم شرکت می کنیم.
هنگام اعلام نتایج چه احساسی داشتی؟
وقتی اسمم را خواندند خیلی ناراحت شدم ولی سعی می کردم چهره ام این را نشان ندهد امیدوار بودم که بقیه بچه ها طلا بیاورند. ما تیمی فکر می کردیم. هیچ کاری نمی توانستم انجام بدهم و شوکه شده بودم.
وقتی آزاده فتاحی طلا آورد، خوشحال شدم. سعی داشتیم از اینکه خودمان مدال طلا نیاورده بودیم همدیگر را دلداری دهیم. به همین علت «آزاده» هم نتوانست زیاد خوشحالی کند ما رفته بودیم که روی دست هندی ها بزنیم، ولی نشد.
با خانواده ات چطور حرف زدی؟
- پدرم که تلفن زد با او اصلاً حرف نزدم. ولی بعد مادر و خواهر و برادرم حرف زدند و دلداری ام دادند.
چه آرزویی داری؟
می خواهم دو جایزه نوبل یکی در فیزیک و یکی در صلح ببرم و دلم می خواهد بتوانم واقعاً زندگی کنم و از زندگی لذت ببرم. می خواهم در یک مؤسسه تحقیقاتی بزرگ زندگی و پژوهش کنم. دلم می خواهد مطمئن باشم کاری که می کنم درست است. این به اطمینان رسیدن بزرگترین چیزی است که می خواهم.
اگر پرنده بودی چه می کردی؟
- الآن هم پرنده ایم ولی نمی شود کار خاصی کرد.
زیباترین چیزی که در آسمان دیده ای؟
سحابی جبار. این صورت فلکی خیلی زیباست. وسط آن یک شمشیر است و رنگ بندی زیبایی دارد. در افسانه اش آمده که جبار یک شکارچی است با چند سگ که به شکار خرس می رود و عقرب او را نیش می زند.
با چشم مسلح یا غیرمسلح آسمان زیباتر است؟
- چشم غیرمسلح را بیشتر دوست دارم. احساس قشنگ تری به من می دهد. مردم چندهزار سال پیش با چشم غیرمسلح آسمان را می دیدند و این گونه نگاه کردن به آسمان به آدم این احساس را می دهد که هیچ تفاوت و فاصله ای میان ما و آنها نیست.
اولین بار وقتی به آسمان با چشم مسلح نگاه کردی چه احساسی داشتی؟
- هیجان داشتم و نگران بودم. در مدرسه بودم. می ترسیدم می توانم این کار را بکنم یا نه. فکر می کردم کار سختی است ولی الآن این کار فوق العاده برایم لذت بخش است. بهترین لحظات من وقتی است که با تلسکوپ می توانم به آسمان نگاه کنم.
چه کتابی ازمیان کتابهایی که خوانده ای برایت تأثیرگذارتر بوده است؟
تمام تفریح من در مطالعه خلاصه می شود. کتاب «بارهستی» اثر میلان کوندرا را سه بار خوانده ام ولی فکر می کنم باز هم باید آن را بخوانم. «افسانه سیزیف» اثر آلبرکامو را هم هر بار که خوانده ام دید تازه تری پیدا کرده ام.
***
از خودت بگو؟
نیلوفر افسری ۱۶ ساله هستم و در سال سوم دبیرستان مدرسه فرزانگان تهران در منطقه۶ تحصیل می کنم. امسال در دهمین المپیاد نجوم که در کشور چین برگزارشد موفق به کسب مدال نقره شدم. فرزند دوم خانواده هستم و پدرم پزشک و مادرم در آزمایشگاه مشغول به کار است.
از چه سالی به فکر مطالعه در زمینه نجوم افتادید؟
از اول راهنمایی به بحث نجوم علاقه مند شدم و در مدرسه نیز عضو گروهی شدم که به مطالعه و تحقیق در زمینه نجوم می پرداخت. پس از آنکه وارد دبیرستان شدم بحث مطالعه در زمینه نجوم را به صورت جدی تر ادامه دادم و وقت بیشتری را در این زمینه صرف کردم ولی در کل در دوران کودکی وقتی به آسمان نگاه می کردم علاقه مند بودم تا در زمینه آن اطلاعاتی کسب کنم.
چه کسانی دراین زمینه و رسیدن به این مرحله به تو کمک کردند؟
در ابتدا معلم نجوم دبیرستانم دراین زمینه به من خیلی کمک کرد و بیشتر وقت خود را برای یادگیری ما صرف می کرد و پس از آن نیز خانواده ام مرا تشویق می کردند و امکانات لازم را دراختیارم قرار می دادند. پدرم مرا در این راه تشویق می کرد و با حمایتهای آنها و پشتکاری که داشتم موفق شدم به این مرحله برسم.
اولین کتابهایی که دراین زمینه خواندی چه بود؟
اولین کتابهایی که در این زمینه مطالعه کردم مجموعه کتابهای نجوم و نجوم به زبان ساده بود که مطالعه آن را به کسانی که علاقه مند به نجوم شناسی هستند توصیه می کنم.
امکانات موردنیازت را چطور به دست آوردی و چه کسانی آن را دراختیارت قرار دادند؟
یکسری امکانات اولیه مثل تلسکوپ و وسایل دیگر را مدرسه در اختیار ما قرارداد و تعداد دیگری را نیز خودم تهیه کردم. ولی درکل بدون وسیله هم می توان در زمینه نجوم مطالعه کرد و نیاز به وسیله خاصی ندارد.
چه مکانهایی به بچه های علاقه مند و کنجکاو درمورد نجوم کمک می کند؟
در تهران دو مرکز وجوددارد که کلاسهایی دراین زمینه برگزارمی کنند. یکی رصدخانه زعفرانیه و دیگری سازمان توسعه مطالعات علمی که من هم در کلاسهای این دو مرکز شرکت کردم و استقبال خوبی هم از این کلاسها می شد.
چه تعریفی ازنجوم در ذهنت داری؟
به نظر من نجوم یعنی شناخت زیبایی های آسمان و لذت بردن از آن. در آسمان آنقدر زیبایی وجوددارد که ما هرگز نمی توانیم همه آن را ببینیم و چیزی را که هم اکنون می بینیم تنها بخشی ازاین زیبایی بیکران است.
هیچوقت دنبال ستاره خودت گشته ای؟
فکر نمی کنم چنین ستاره ای وجودداشته باشد و من همیشه به دنبال مطالعه ستاره ها بودم و دنبال چنین ستاره ای نبودم.
درنگاه کردن به آسمان دنبال چه چیزی بیشتر می گردی؟
در نگاه کردن به آسمان بیشتر به دنبال اجرام آسمانی می گردم. اجرام آسمانی یکسری جرمهایی هستند که در اعماق آسمان وجوددارند و برای دیدن آنها باید از تلسکوپ استفاده کرد.
موقع رصدکردن، ستاره ها یا سیارات جذاب تر هستند؟
به نظر من سیارات جذاب تر هستند به خاطر اینکه با تلسکوپ می توان جزئیات آن را تفکیک کرد. من همه سیارات را به غیر از سیاره پلوتون مشاهده کرده ام. سیاره مریخ از اجرام زیبایی برخوردار است و وقتی آنها را می دیدم شگفت زده شدم.
مسابقات امسال در چه سطحی و چگونه برگزارشد؟
مسابقات امسال در کشور چین برگزارشد و نسبت به سال گذشته که درکشور اوکراین برگزارشده بود در سطح بسیار بالایی بود.
در مسابقات امسال ۸۰ نفر شرکت کننده داشتند که تیم ۷ نفره ایران موفق به کسب ۶ مدال شد. من سال گذشته نیز موفق به کسب مدال نقره شدم.
هنگام اعلام نتایج چه احساسی داشتی؟ آیا فکر می کردی این رتبه را به دست بیاوری؟
مطمئن بودم که این مدال را کسب خواهم کرد و خیلی خوشحال شدم و از این که توانستم باردیگر برای کشورمان افتخار کسب کنم احساس خوبی دارم.
کدام کشور مدال بیشتری آورد؟
درمیان کشورهای شرکت کننده کشور هندوستان با کسب ۵ مدال طلا بیشترین مدال ها را کسب کرد ولی تنها دختری که توانست مدال طلا را کسب کند از کشور ایران بود.
از چه زمانی و چگونه در المپیاد نجوم می توان شرکت کرد؟
در فروردین ماه سال جاری یک دوره کلاس دراین زمینه برگزارمی شود که از میان آنها تعداد ۴۰ نفر را برای کلاسهایی که در اردیبهشت ماه برگزارمی شود انتخاب می شوند که این کلاسها تا اواسط مردادماه طول می کشد که پس از آن تعداد ۷ نفر انتخاب می شوند و در کلاسهای ویژه ای که در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزارمی شود شرکت می کنند و پس از اتمام کلاسها تیم به مسابقات اعزام می شود.
خبر موفقیت خودت را چگونه و به چه کسی از اعضای خانواده ات اطلاع دادی؟
خبر موفقیت ما را از محل مسابقه به باشگاه در تهران اطلاع دادند و آنها نیز به خانواده های ما اطلاع دادند ولی مادرم اولین کسی بود که در تماس با من موفقیتم را تبریک گفت.
چه آرزویی داری؟
آرزو دارم که تمام دانش نجوم را یاد بگیرم و به عنوان فضانورد بتوانم به سیاره های مختلف بروم تا درباره آنها مطالعه و تحقیق کنم.
اگر پرنده بودی چه کار می کردی؟
دوست داشتم وقتی که پرنده بودم از جو زمین خارج می شدم ولی از آنجایی که چنین چیزی امکان ندارد دوست داشتم در آسمان پرواز می کردم و لحظه ای هم روی زمین نمی نشستم.
زیباترین چیزی که در آسمان دیدی چه بود؟
زیباترین چیزی که در آسمان دیدم خوشه پروین بود که هرشب می توان آن را در آسمان به راحتی دید. دراین فصل نیز وقتی ساعت ۱۲ شب به آسمان نگاه کنی آن را می توانی بالای سرخودت ببینی.
اولین بار وقتی به آسمان با چشم مسلح نگاه کردی چه احساسی داشتی؟
نخستین بار خیلی هیجان زده بودم. چون اولین بار بود که می توانستم به خوبی و راحتی ستاره ها و سیاره ها را ببینم.
چه کتابی را خوانده ای که همیشه در ذهن تو باقی مانده است؟
یک کتاب رمان به نام خداحافظ گاری کوپر بود که همیشه در ذهنم است. این کتاب داستانی است که در زمان جنگ آمریکا و ویتنام اتفاق افتاده بود.
چه صحبتی با کسانی که علاقه مند به فراگیری دانش نجوم هستند دارید؟
اگر کسی علاقه مند به فراگیری دانش نجوم است حتماً آن را فرا بگیرد و مطمئن باشد با پشتکار می تواند به موفقیت برسد.
از خودت برای ما بگو؟
- هیوا پذیرا ۱۷ ساله هستم. در پیش دانشگاهی مدرسه فرزانگان در منطقه ۶ آموزش و پرورش تهران تحصیل می کنم. فرزند اول خانواده هستم و پدرم شغل آزاد دارد و مادرم خانه دار است.
از چند سالگی به فکر مطالعه در زمینه نجوم افتادی؟
- وقتی کلاس چهارم دبستان بودم پس از دیدن «دنباله دار هیل باب» - که در عرف به آن ستاره دنباله دار هیل باب می گویند - در آسمان به علم نجوم علاقه مند شدم و پس از آنکه وارد دبیرستان شدم و به طور جدی نجوم شناسی را ادامه دادم و مطالعاتم را دراین زمینه وسعت دادم.
در این راه چه کسانی به تو کمک کردند؟
- در ابتدا پدر ومادرم خیلی در این زمینه مرا کمک کردند و پس از آن دکتر جعفرزاده و دکتر میرترابی در این راه خیلی به من کمک کردند. همچنین معلم های دیگرم درکلاسهای نجوم مدارس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان مرا برای رسیدن به هدفم یاری کردند.
چه کسانی مشوق تو بودند؟
- مشوقان اصلی من در این راه پدرومادرم بودند.
اولین کتابهایی که در زمینه نجوم خواندی چه بود؟
- من معمولاً کتاب زیاد نمی خواندم و بیشتر مطالبی که در کلاسهای نجوم معلم ها عنوان می کردند را خوب فرامی گرفتم و از آنها استفاده می کردم.
امکانات موردنیازت را چطور به دست می آوردی؟
- امکانات لازم که شامل یک تلسکوپ بود سازمان ملی پرورش استعداهای درخشان در اختیار مدارس این سازمان قرار می داد و ما از این امکانات استفاده می کردیم و چندین بار نیز برای رصد کردن به اردوهای مختلف از جمله کاروانسرای شاه عباسی در کویر سمنان، مکانی به نام میناوند در طالقان و کاروانسرای ده نمک در سمنان رفتیم و به همراه دانش آموزان دیگر آسمان را رصد کردیم و مطالب زیادی را در این اردوها یاد گرفتم.
در چه مکانهایی بچه های علاقه مند و کنجکاو به علم نجوم شناسی می توانند آن را فرابگیرند؟
- درتهران کلاسهایی که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دررصدخانه زعفرانیه برگزار می شود برای علاقه مندان بسیار مفید است و دانش آموزان با شرکت در این کلاسها می توانند مقدمات این علم را یاد بگیرند و کسانی که به نجوم و فضا علاقه مند هستند باید نجوم را به خاطر نجوم بخوانند و یکسری کتاب مانند: شناخت مقدماتی ستارگان و ساختار ستارگان و کهکشانها را مطالعه کنند.
چه تعریفی از نجوم داری؟
- نجوم شناخت زیباییهای آسمان و قوانین فیزیکی موجود در آن است و فکر می کنم که من بخش کوچکی از کهکشان را توانستم بشناسم و کهکشان آنقدر بزرگ و وسیع است که هیچ وقت نمی توان همه آن را بررسی کرد.
اینکه می گویند هر کسی در آسمان ستاره ای دارد درست است؟
- این گفته بسیار غلط است و به نظر من یک نوع طالع بینی است. ستاره ها به خاطر ما به وجود نیامده اند بلکه ما از ستاره ها به وجود آمده ایم و من هیچ اعتقادی به این که انسانها در آسمان ستاره ای دارند ندارم.
در نگاه کردن به آسمان دنبال چه چیزی بیشتر می گردی؟
- بستگی به این دارد که دنبال چه چیزی باشم ولی معمولاً به دنبال صورتهای فلکی و ستاره ها می گردم تا بتوانم آنها را رصد کنم.
ستارگان یا سیارات هنگام رصدکردن کدامشان جذابتر هستند؟
- بستگی دارد که با چه دیدی به آنها نگاه کنیم ولی به نظر من هر دوی آنها جذاب هستند. سیارات به خاطر نزدیکی که با سیاره زمین دارند می توانیم جزئیات سطح آنها و یا قمری را که در اطراف آنهاست بررسی کنیم که یکی از سیاره های بسیار زیبا سیاره زحل (کیوان) است که هاله رنگی به صورت حلقه اطراف آن را گرفته است. ولی من بین همه سیارات سیاره زمین را خیلی دوست دارم.
المپیاد امسال چطور برگزار شد و سطح آن چگونه بود؟
- مسابقات امسال در ۳ بخش تئوری، عملی و رصدی در سه نصف روز برگزار شد که قسمت رصد آن در شب بود. مکان مسابقه هم در نزدیکی شهر پکن بود که از بین ۱۴ تا ۱۶ کشور از کشورهای اروپای شرقی، آسیا و یک کشور از اروپای غربی به نام سوئد تعداد ۸۰ نفر شرکت کرده بودند و سطح مسابقات نسبت به سالهای قبل بسیار بالا بود و خیلی خوشحالم که تیم ایران توانست از این مسابقه سربلند خارج شود.
هنگام اعلام نتایج چه احساسی داشتی و آیا فکر می کردی این مدال را به دست بیاوری؟
- وقتی نتایج را اعلام کردند خیلی خوشحال شدم و انتظار کسب این مدال را داشتم چون سال قبل هم من مدال نقره کسب کردم ولی از این که از لحاظ امتیاز نسبت به سال گذشته پیشرفت کرده بودم خیلی خوشحال شدم.
کدام کشور مدال بیشتری آورد؟
- بستگی به تعداد شرکت کننده های هر کشور داشت و در این میان کشور هندوستان با کسب ۵ مدال طلا رتبه اول را کسب کرد. ولی به نظر من گرفتن مدال در این مسابقات اهمیت زیادی ندارد و آن چیزی که خیلی مهم است آشنایی با دانش آموزان کشورهای دیگر و تبادل اطلاعات و نظرات بین آنهاست. در این تبادل اطلاعات می توان یک پروژه مشترک را برنامه ریزی و با کمک هم اجرا کرد که یکی از این پروژه ها زمانی که من در سال سوم بودم اجرا شد. در این پروژه سازمان فضایی ناسا تعداد هزارآیینه کوچک مربوط به فضاپیما را در اختیار دانش آموزان کشورهای مختلف قرار داد تا آنها را بتراشند که چندتای آن نیز در اختیار ما قرار گرفت و من با کمک دوستانم توانستیم این آیینه ها را با دقت و ظرافت کامل تراشیده و صیقل بدهیم به طوری که میزان شفافیت و قطر آن در حد و اندازه عالی قرار گرفت.
از چه زمانی و چگونه می توان در المپیاد نجوم شرکت کرد؟
- المپیاد نجوم در دو رده سنی زیر ۱۵ سال و زیر ۱۷ سال برگزار می شود که در مسابقات سه نفر زیر ۱۵ سال و دونفر نیز زیر ۱۷ سال شرکت می کند و طبق قانون المپیاد اگر کسانی که در سال گذشته در المپیاد موفق به کسب مدال شده اند و سن آن به بالای ۱۷ سال نرسیده است نیز می توانند در المپیاد سال بعد شرکت کند. به همین خاطر من و دوستم نیلوفر افسری نیز توانستیم در مسابقات امسال شرکت کنیم. برای عضویت در تیم المپیاد نجوم هر سال امتحانی در مدارس سراسر کشور برگزار می شود و منتخبین در یک دوره کلاس شرکت کرده که از میان آنها تعداد ۴۰ نفر برای دوره بعد انتخاب و از میان آنها نیز تعدادی برای عضویت در تیم المپیاد نجوم انتخاب می شوند.
خبر موفقیت خودت را چگونه به خانواده ات اطلاع دادی؟ و اولین نفری که به تو تبریک گفت چه کسی بود؟
- از طریق باشگاه خبر موفقیت اعضای تیم را به خانواده ها اطلاع دادند و مادرم نخستین کسی بود که در تماس با محل اقامت ما به من تبریک گفت.
چه آرزویی داری؟
- بزرگترین آرزوی من این است که بتوانم تحقیقات گسترده ای درباره نجوم انجام دهم و بتوانم این کهکشان بزرگ و وسیع را بهتر بشناسم.
اگر پرنده بودی چه می کردی؟
- مطمئناً پرواز می کردم و نمی دانم به کجا ولی تا آنجایی که می توانستم پرواز می کردم.
زیباترین چیزی که در آسمان دیدی چه بود؟
- زیباترین چیزی که در آسمان دیدم ستاره شباهنگ بود که خیلی آن را دوست دارم. این ستاره در زمستان دیده می شود و در اوایل شب وقتی روبه جنوب بایستید می توان این ستاره را که از همه پرنورتر است مشاهده کرد.
نخستین بار وقتی به آسمان با چشم مسلح نگاه کردی چه احساسی داشتی؟
- اولین بار وقتی با تلسکوپ به آسمان نگاه کردم خیلی هیجان زده شدم و برای من خیلی جالب بود.
کتابی را که خوانده ای و در ذهن تو مانده است چیست؟
- اغلب اوقات کتاب می خوانم و کتابی که مطالعه آن برایم جالب بود و همیشه در ذهنم باقی مانده است کتاب رمان «پولینا چشم و چراغ کوهپایه» است قهرمان این کتاب دختری است که به کوهستان می رود و خواندن و نوشتن را به یک پسر نابینا یاد می دهد.