آموزش پدافند غيرعامل

حادثه خبر نمي کند، هميشه براي مقابله با آتش سوزي آماده باشيم!
آتش، عامل مخرب مهمي است که در صورت عدم رعايت نکات ايمني، باعث خسارتهاي جاني و مالي فراوان مي شود كه با بسياري از بلاياي طبيعي و سوانح همراه است. آتش‌سوزی‌هايي که به دنبال زلزله، سيل، انفجار و يا ساير حوادث ايجاد مي شوند، اغلب بيش از فاجعه اصلي، ويراني به دنبال دارند.

رعايت نکات ايمني قبل از وقوع آتش سوزي:

1. اصل دوري مواد قابل اشتعال از وسايل آتش‌زا را در تمام تأسيسات و مکان‌هاي مسکوني و حتي معابر عمومي، رعايت کنيد.
2. در ساختمانها، درهاي خروج اضطراري پيش بيني کنيد و وسايل اطفاي حريق را کنترل کنيد.
3. حداقل دو راه براي خروج اضطراري از ساختمان تعيين کنيد.
4. مکاني را در خارج از خانه تعيين کنيد تا بعد از گريز، يکديگر را در آنجا بيابيد.
5. برنامه خروج اضطراري و گريز از آتش را حداقل يك بار در سال تمرين کنيد.
6. حتماً، هنگام خروج از محل، شير اصلي ورودي گاز به ساختمان را ببنديد.
7. براي باخبر شدن از آتش سوزي احتمالي، از آشکارگرها (دود، حرارت يا شعله) استفاده کنيد و نسبت به نصب آن در منزل، دقت لازم را به عمل آوريد.
8. کپسول آتش نشاني مناسبي در منزل داشته باشيد و در مورد نحوه‌ي استفاده از آن، آموزش ببينيد و به اعضاي خانواده نيز آموزش دهيد.
9. از انباشتن مواد آتش‌زا، به ويژه در نزديکي منابع حرارتي، خودداري کنيد.
10. از نگهداري مايعات و گازهاي قابل اشتعال در منزل خودداري کنيد، در صورت لزوم اين مواد را در ظروف خاص خارج از ساختمان قرار دهيد.
11. وسايل برقي و اتصالات آنها را به دقت کنترل کنيد تا از استاندارد بودن آنها مطمئن شويد.
12. به محض مشاهده‌ی سيم‌هاي لخت، آنها را ترميم کنيد.
13. دراين‌باره با هم بحث و تمرين کنيد که چگونه در هنگام آتش سوزي منزل را ترک خواهيد کرد و در صورت لزوم چگونه از ديگران کمک مي گيريد و يا به آتش‌نشاني خبر مي دهيد.

نکات ايمني هنگام وقوع آتش سوزي:

1. سرعت عمل هنگام روبه‌رو شدن با آتش سوزي، براي نجات جان خود و مصدومان احتمالي، کاملاً حياتي است. همانطور که مي‌دانيم آتش خيلي سريع انتشار مي يابد، بنابراين بلافاصله آتش‌نشاني و اورژانس را خبر کنيد و تا آنجا که مي توانيد، اطلاعات کاملي در مورد بروز حادثه به آنها بدهيد.
2. سعي کنيد که افراد را از ساختمان بيرون ببريد.
3. با رعايت جوانب احتياط به خاموش کردن آتش بپردازيد.
4. به هيچ وجه وارد ساختمان آتش گرفته نشويد مگر آنکه مجهز به ماسک تنفسي باشيد و کاربرد آن را بدانيد.
5. اگر به هر دليل ناچار هستيد وارد اتاق پر از دود شويد، ابتدا مطمئن شويد جانتان به خطر نخواهد افتاد.
6. قبل از فرار از اتاقي که درب آن بسته است، در را لمس نماييد. اگر داغ باشد از خروجي‌هاي ديگر استفاده کنيد.
7. اگر در ساختمان آتش‌گرفته گرفتار شده‌ايد فوراً به اتاقي که داراي پنجره است برويد و درب را ببنديد. سپس پتو يا فرش را طوري زيرِ درب قرار دهيد که دود وارد اتاق نشود و آنگاه، از طريق پنجره، تقاضاي کمک کنيد.
8. اگر دود، حرارت يا شعله‌هاي آتش مسيرهاي خروجي شما را مسدود کرده است درب را ببنديد و در اتاق بمانيد. تنها با استفاده از پارچه سفيد از طريق پنجره کمک بخواهيد. اگر در اتاق تلفن وجود دارد با اداره آتش نشاني تماس بگيريد و موقعيت خود را خبر دهيد.
9. زماني که در جريان حريق واقع مي شويد، با حفظ خونسردي تمام تهويه هاي ساختمان را خاموش کنيد تا به اين ترتيب از ورود اکسيژن به داخل ساختمان جلوگيري شود.
10. در صورت امکان فوراً مواد سالم و قابل استفاده را از محل خارج کنيد.
11. امدادگران يا افرادي که در جريان حريق واقع شده‌اند بايد لباسهاي داراي الياف مصنوعي و پلاستيکي را از خود دور کنند.
12. در فرو نشاندن آتش سوزيِ سوختهاي نفتي از آب استفاده نکنيد.
13. شيء مشتعل را حرکت ندهيد. شعله را با شن، نمک، پتوي نمناک يا پوششهاي ديگر خفه کنيد.

نکات ايمني بعد از وقوع آتش‌سوزي و نجات مصدوم از اتاق پر دود:

1. ابتدا مطمئن شويد براي نجات مصدوم، جان خود را به خطر نمي اندازيد.
2. طناب نجات را به کمر خود ببنديد و آن را به دست يکي از حاضران بدهيد.
3. توجه: بستن دستمال خيس به دور دهان و بيني باعث محافظت شما در برابر گاز يا دودهاي سمي خواهد شد.
4. براي نجات جان مصدوم از اتاق آتش‌گرفته‌اي که درب آن بسته است بايد قبل از ورود، با لمس درب اتاق، حرارت را بسنجيد. اگر داغ باشد وارد اتاق نشويد و اگر داغ نباشد، قبل از ورود به اتاق چند نفس عميق بکشيد تا ريه خود شما پر اکسيژن شود. سپس با شانه خود از پهلو به درب، ضربه بزنيد. آن را باز کنيد و در همين حال صورت خود را برگردانيد. اتاق ممکن است پر از هواي سوخته فشرده باشد و احتمال دارد هر لحظه انفجاري رخ دهد. اگر دود کاملاً متراکم باشد روي زمين سينه خيز برويد؛ زيرا با توجه به اينکه هواي داغ بالا مي رود، ممکن است لايه اي از هواي تميز در کف اتاق وجود داشته باشد.
5. مصدوم را بگيريد و با توجه به رعايت تمام جنبه‌هاي ايمني به سرعت به سمت درب خروجي بکشيد. لباس سوخته مصدوم را با استفاده از پتو، گليم و يا کت خاموش کنيد.
6. اگر مصدوم هوشيار باشد کاملاً از او مراقبت کنيد؛ زيرا ممکن است، بر اثر نيم سوز شدن اشياي داخل اتاق، گاز مونو اکسيدکربن در هواي اتاق پراکنده شده باشد و اين امر بر هوشياري مصدوم به تدريج تأثير مي گذارد.
7. اگر تنفس مصدوم قطع شود بلافاصله تنفس مصنوعي را شروع کنيد و سپس مصدوم را به بيمارستان برسانيد.
8. اگر مصدوم در پارکينگ بسته‌اي که ماشين يا موتور در آن روشن است گرفتار شده است، درب پارکينگ را باز کنيد تا دود از پارکينگ خارج و هواي تازه به اندازه کافي وارد شود. نبايد وارد چنين محل‌هايي شويد مگر آنکه مطمئن شويد خطري جان شما را تهديد نخواهد کرد.