کاربردها و پژوهشها
زمرد، مورگانیت و زمرد کبود اشکال ارزشمند بریل هستند. برخی از قدیمیترین معادن زمرد توسط رومیها در 2000 سال گذشته در صحرای شرقی مصر ایجاد شدهاند.
مواد حاوی بریلیوم در تلفنهای همراه، دوربینها و سایر دستگاههای قابل حمل به کار میروند.
بریلیوم در تست خون برای تشخیص بیماری هایی نظیر ایدز به کار میرود.
بریلیوم در کشف نوترون نقش اساسی داشته است. جیمز چادویک به وسیلهی بمباران هستهی بریلیوم با ذرات آلفا، این ذرهی زیراتمی بدون بار را کشف کرد.
بریلیوم یکی از اجزای اولیهی ساخت آینه برای تلسکوپ فضایی جیمز وب (James Webb Space Telescope) بوده است.
بریلیوم یکی از بیست مادهی خام اساسی است که در فهرست اتحادیهی اروپا وجود دارد.
وزارت دفاع ایالات متحدهی امریکا، بریلیوم را در لیست مواد اساسی خود آورده است. زیرا این عنصر نقشی مهم در ساخت تولیدات مرتبط با امنیت ملی دارد.
کشور امریکا اولین تولیدکننده و منبع بریلیوم در جهان است. در سال 2010 از معدن بریلیوم کوهستان اسپور واقع در یوتا (Spor Mountain, Utah)، به تنهایی 85 درصد بریلیوم سراسر جهان استخراج شده است.
بریلیوم برای اشعه ایکس بسیار شفاف است، به همین دلیل در لولههای اشعهی ایکس از آن استفاده میشود.
لوئیس نیکولاس واکوئلین، کاشف بریلیوم، عنصر کروم را نیز کشف کرده است.
پژوهشهای فعلی:
بریلیوم مدت هاست که موضوع تحقیقات مرتبط با سلامت افراد است. پژوهشگران همواره در حال بررسی آثار بریلیوم بر افرادی هستند که در تماس دائم با این فلز قرار دارند. البته به گفتهی دکتر پپر، این عنصر برای افراد عادی جامعه که سروکار زیادی با بریلیوم ندارند ضرری نخواهد داشت.
دکتر پپر میگوید: «بریلیوم هنگامی تبدیل به مادهای مضر میشود که با ذرات موجود در هوا ترکیب شده و از راه استنشاق وارد ریهها شود. به این ترتیب سیستم ایمنی بدن انسان واکنش نشان میدهد. این واکنش که «حساسیت بریلیوم» نامیده میشود، در مراحل حاد میتواند زخمهایی را در ریه ایجاد کند و منجر به مرگ شود. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. روش هایی مانند اکسیژندرمانی و پیوند ریه تنها میتوانند پیشرفت بیماری را کندتر کنند.
|
جالب اینجاست که همهی افراد در تماس با بریلیوم به بیماری حساسیت بریلیوم مبتلا نمی شوند. در حقیقت این بیماری بر اساس نوعی عامل ژنتیکی که در افراد متفاوت است ایجاد میشود. پژوهشها نشان دادهاند افرادی که به حساسیت حاد بریلیوم دچار میشوند، در سیستم ایمنی بدن خود پروتئینی به نام HLA-DP2 دارند. در بدن این افراد، هنگام مواجهه با عنصر بریلیوم، یک بستهی مولکولی تولید میشود که یونهای بریلیوم را به دام میاندازد و یک رشته پاسخهای ایمنی را در ریهها ایجاد میکند. در حقیقت بدن انسان بریلیوم را نمیبیند. بلکه بریلیوم منجر به تغییر شکل سلولهای پپتاید (peptide) میشود و به همین دلیل، گلبولهای سفید خون احساس خطر کرده و با ایجاد حالت التهابی، کل بدن را از خطر وجود بریلیوم آگاه میکنند. این نتایج در سال 2014 در ژورنال سلول (journal Cell) به چاپ رسیدهاند.
هم اکنون پزشکان و محققان معتقدند که به زودی میتوانند با بررسی روشهای جدید به درمان قطعی بیماری حساسیت حاد بریلیوم دست پیدا کنند.
منبع:
منابع مفید: