صفحاتی حاوی نانوذرات نقره که قادر به از بین بردن باکتری‌های داخل آب هستند. گروهی از محققین در ایالات متحده در همکاری با یک سازمان غیر انتفاعی کتابی با صفحات حاوی نقره طراحی کرده‌اند که می-تواند به منظور تصفیه‌ی آب آلوده مورد استفاده قرار بگیرد. هر صفحه از این کتاب آشامیدنی به طور بالقوه می‌تواند صد لیتر آب آشامیدنی را تصفیه کند و راه حلی ارزان و مناسب برای مشکلات بهداشتی فراوان جوامع مختلف باشد.
بیماری‌های مربوط به آب از جمله حصبه یا اسهال سالانه سبب مرگ ۱.۵ میلیون نفر در جهان می‌شود. بهداشت ضعیف و امکانات درمانی ناکافی دلایل عمده‌ی این مرگ و میرها هستند. شیوه‌های غیر بهداشتی تصفیه‌ی آب سبب رشد ارگانیسم‌های مضر در آب مانند باکتری اشرشیا کلی می‌شود.
با توجه به خاصیت ضد میکروبی نقره، Theresa Dankovich در دانشگاه Carnegie Mellon مفهوم یک کتاب که علاوه بر تشویق به رعایت بهداشت، آب را نیز به خوبی تصفیه می‌کند را به طور عملی اجرا کرد. وی در طول دوره‌ی دکترای خود در دانشگاه مک‌گیل با موفقیت صفحه‌ای از جنس سلولز حاوی نانوذرات نقره ساخت. او سپس در دوره‌ی فوق دکترای خود در دانشگاه ویرجینیا (UVA) توانست نانوذرات نسبتاً ارزان مس را نیز به صفحه‌ی خود اضافه کند.
طبق توضیحات دانکوویچ در دویست و پنجاهمین نشست و نمایشگاه ملی ACS در ایالت بوستون آمریکا، این صفحه بسیار ضخیم و محکم است و دارای یک درصد وزنی نقره است. باکتری‌ها در این صفحه نفوذ می‌کنند، یون‌های نقره را جذب می‌کنند و در نتیجه می‌میرند.

در سال ۲۰۱۳ دانکوویچ و همکارانش از دانشگاه ویرجینیا شروع به تست این صفحات فیلتری در استان Limpopo واقع در آفریقای جنوبی کردند. بنا به گفته‌های دانکوویچ یکی از نمونه‌های مورد آزمایش یک جریان شهری بود که وضعیت بهداشتی نامناسبی داشت و فاضلاب مستقیماً به داخل آن تخلیه می‌شد.
صفحات فیلتری قادر به کاهش سطح باکتری اشرشیاکلی از ۲۰۰ هزار واحد تشکیل‌دهنده‌ی کلونی (CFU) به کمتر از ده واحد در هر صد میلی‌لیتر آب بودند. انجام آزمایش‌های بیشتر با همکاری سازمان غیر انتفاعی WaterisLife در شمال غنا و بنگلادش نشان می‌دهد که این صفحات حاوی نقره قادر به از بین بردن ۹۹.۹% باکتری‌های اشرشیاکلی موجود در آب هستند.

پس از تأسیس شرکت pAge Drinking Paper با همکاری سازمان غیر انتفاعی WaterisLife اکنون دانکوویچ به طراحی یک کتاب آشامیدنی دارای ۲۵ صفحه‌ی فیلتری کمک کرده است. درست مانند فیلترهای ضخیم قهوه، هر کدام از این صفحات می‌توانند از کتاب جدا شوند و برای تصفیه‌ی آب مورد استفاده قرار بگیرند. در ضمن روی هر کدام از این صفحات توصیه‌های بهداشتی آموزنده برای آموزش افراد حک شده است. طبق گفته‌ی دانکوویچ هر کدام از این صفحات از لحاظ نظری قادر به تصفیه‌ی آب مصرفی برای یک نفر به مدت چهار سال است.

استوارت کان از دانشگاه New South Wales استرالیا که در این تحقیقات شرکت نداشته است می‌گوید تلاش این تیم قابل تحسین است. اما وی نگران است که مردم نتوانند تشخیص دهند چه زمانی میزان کافی باکتری در آب از بین رفته است و آب مناسب آشامیدن است. وی عقیده دارد که هر تلاشی برای در دسترس قرار گرفتن آب آشامیدنی سالم و تمیز در جوامعی که نیازمند آن هستند مورد تحسین است. اما برای تکمیل آن لازم است معیاری از پاک بودن آب در اختیار مردم قرار داده شود.
در هر صورت دانکوویچ اکنون امیدوار است میزان تولید این کتاب را افزایش دهد. در این باره وی می‌گوید: «اگر همه چیز خوب پیش برود قصد دارم مقیاس تولید را افزایش دهم تا مجبور به ساخت این کاغذها با دست نباشم، زیرا قصد تولید تعداد زیادی از آنها را دارم.»

منبع:

Drinkable Book

منابع مفيد:

Drinkable Paper

پاک سازي آب

نانوتکنولوژي- بخش اول

نانوتکنولوژي- بخش دوم

نانوذرات و کاربردهاي آن‌ها