جالب است بدانید...
ادامه از قبل
• باتریهای استفاده شده در لپ تاپ ها، تلفنهای همراه و سایر ابزارهای دیجیتال، باتریهای سبک وزن و قابل شارژ لیتیوم-یون هستند. براساس اطلاعات سازمان زمین شناسی ایالات متحده، کشورهای شیلی و آرژانتین در سال ۲۰۱۴ هرکدام ۱۵ درصد بر تولید لیتیوم خود افزودند تا پاسخگوی تقاضای بازار باشند. در این سال تولید لیتیوم به طور میانگین در سراسر جهان ۶ درصد افزایش داشته است.
• شیلی و استرالیا بزرگترین تولیدکنندههای لیتیوم جهان هستند.
• در آب آشامیدنی به طور طبیعی مقادیر اندکی لیتیوم وجود دارد. بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ انجام شد، میان میزان لیتیوم موجود در آب و میزان خودکشی در جامعه رابطهی عکس وجود دارد. اما محققان تجویز دوز بالای این فلز را توصیه نمی کنند. زیرا لیتیوم میتواند از جفت عبور کرده و وارد بدن جنین انسان شود. در این صورت ممکن است اثرات ناشناختهای بر جنین داشته باشد.
• فیزیکدانان معتقدند که لیتیوم یکی از سه عنصری است که در مهبانگ، به مقدار زیادی تولید شده است. دو عنصر دیگر هیدروژن و هلیوم هستند.
پژوهشهای فعلی:
لیتیوم معمایی برای اخترفیزیکدانان است. برآوردها نشان میدهند که مقدار لیتیوم موجود در عالم باید سه برابر بیشتر از چیزی باشد که امروز در ستارههای کهنسال دیده میشود. پاسکال سرپیکو (Pasquale Serpico)، کیهانشناس مرکز ملی پژوهشهای علمی (CNRS) میگوید: «این موضوع اولین بار در دههی ۱۹۸۰ کشف شد. بین دادههای استخراج شده از تئوری بیگ بنگ و رصدهای ستاره شناسان تناقض هایی دربارهی میزان پراکندگی لیتیوم در عالم وجود دارد. ما هم اکنون به دنبال علتهای احتمالی و عوامل نادیده گرفته شده هستیم تا این تناقض را رفع کنیم.»
پژوهشها در این زمینه در جریان هستند و تا کنون دو احتمال یافت شده اند. اولین احتمال این است که نظریه پردازان هنوز عاملی را در شرایط اولیهی عالم نمی دانند و شناسایی نکردهاند که منجر به عدم حضور لیتیوم شده است. گروهی از محققان در آزمایشگاه زیرزمینی اخترفیزیک هستهای (LUNA)، یک شتابدهندهی زیرزمینی در ایتالیا، در حال بررسی این احتمال هستند. آنها شرایط پس از مهبانگ را شبیهسازی میکنند. هنوز دلیل کم بودن مقادیر لیتیوم در عالم مشخص نیست.
سرپیکو میگوید: «احتمال دیگر این است که یک توضیح فیزیکی تازه برای نبود لیتیوم در کائنات وجود داشته باشد. به عبارت دیگر لیتیوم در همان مقادیر پیشبینی شده تولید شده است، اما پدیدهای ناشناخته آن را با سرعتی فراتر از حد انتظار ما از بین برده است.»
یکی از تفسیرهایی که محققان بر آن تمرکز کرده اند، پدیدهای است که در روزهای نخستین عالم که فوتونهای نوری در حال گسترش کیهان بودند، برقرار بوده است. در این شرایط بسیار داغ، ذرات بنیادی سازندهی اتمها خلق شدند. سرپیکو و همکارانش دریافتهاند که تحتشرایط اولیهی عالم، در سطح خاصی از انرژی، تزریق فوتونهای پرانرژی به مخلوط ذرات بنیادی و اتمها، منجر به تخریب برلیوم-7 میشود. برلیوم-7 بدون اثرپذیری از سایر هستهها در واقع پیشساخت لیتیوم-7 است. ممکن است دلیل نبود مقادیر لیتیوم پیشبینی شده در عالم، همین پدیده باشد.
این سوال را همچنین میتوان با استفاده از مأموریت پیکسی ناسا (NASA's PIXIE mission) جواب داد. هدف این مأموریت نقشهبرداری از طیف تابشهای ریزموج زمینهی کیهانی است. تابش زمینهی کیهانی پرتوهایی هستند که از زمان مهبانگ باقی ماندهاند.
منبع:
Encyclopedia>Lithium
منابع مفید: