اگر فكر كرديد فقط يك خوراكي خوشمزه است بايد اين آزمايش را نور انجام دهيد و مسيرش را ببينيد.

هشدار

·         ليزر با شدت كم باشد كه در لوازم‌التحرير فروشي‌ها هم پيدا مي‌كنيد. مراقب باشيد باريكه نور ليزر به چشمتان مستقيماً برخورد نكند. زيرا باعث صدمه ديدگي شبكيه مي‌شود.

·         آب جوشي كه براي تهيه ژله استفاده مي‌كنيد، ممكن است باعث سوختگي شود.

دستور‌العمل

1.     ژله را مطابق دستور‌العملي روي بسته‌اش هست درست كنيد.

2.     از كاتر پيتزا يا چاقو براي بريدن ژله استفاده كنيد. هنوز موقع خوردن نيست!

3.     ليزر را روي برگه طراحي قرار دهيد بطوريه باريكه نورش موازي خطوط شطرنجي باشد.

4.     يه تكه ژله‌ي مكعبي را در زاويه 45 درجه‌اي نسبت به باريكه‌ي ليزري قرار دهيد.

5.     ليزر را بتابانيد. چه اتفاقي براي نور در حال گذر از ژله مي‌افتد؟

6.     زاويه را تغير دهيد. چه اتفاقي مي‌افتد؟

7.     حالا شكل‌هاي مختلفي با ژله درست كنيد (دايره، نيم دايره، مثلث و عدسي‌شكل).

8.     چه اتفاقي براي نور پس از گذر از ژله در اين حالت‌ها مي‌افتد؟

سؤال

·         آيا باريكه‌ي ليزر همان مسيري را طي مي‌كند كه شما انتظار داريد؟

·         شكل ژله چه اثري روي مسير نور مي‌گذارد؟

·         كدام شكل‌ها اثر محدب، مقعر و منشور دارند؟

·         از اين عدسي‌ها چه استفاده‌هايي مي‌شود؟

 چه اتفاقي مي‌افتد؟

عبارت ليزر به اوايل 1600 برمي‌گردد. در آن زمان دانشمندان مي‌خواستند نامي براي توصيف قطعات شيشه‌‌اي كه در ميكروسكوپ‌ها،‌تلسكوپ‌ها و عينك‌ها استفاده مي‌شد، پيدا كنند. آنها تصميم گرفتند عبارت ليزر كه در زبان‌هاي لاتين براي عدس بكار مي‌شد استفاده كنند، چراكه شيشه تراشيده شده عينك‌ها شبيه عدس بودند.

معمولا نور در گذر از مواد مسيرش را تغيير مي‌دهد. بااين حال اگر مواد ضريب شكست يكساني داشته باشند، نور مسيرش را تغيير نمي‌دهد و ماده‌ي دوم انگار وجود ندارد. متاسفانه نمي‌توان مسير نو را در مواردي چون ليوان آب ديد. يك باريكه‌ي نور فقط ديده مي‌‌شود كه از مسيري با غبار زياد در اتاق يا محيط آلوده به غبار رد مي‌شود. ولي ژل ذرات كوچكي دارد كه باعث بازتاب باريكه‌ِ ليزر مي‌شوند و ما مي‌توانيم مسير آن را ببينيم. چون نور قرمز از سطح قرمز بازتابيده شده ولي رنگ هاي ديگر را جذب مي‌كند،‌اين آزمايش را بايد با رنگ مشابه ليزر انجام دهيد. يعني نور ليزر همرنگ ژله باشد. اگر مي‌خواهيد آزمايش را گسترده‌تر انجام دهيد، از نورهاي رنگي ديگري استفاده كنيد و نتيجه را ببينيد. ليزرهاي قرمز بيشتر توصيه مي‌شوند چون ارزان‌تر از نمونه‌هاي سبزشان هستند.

وقتي تغيير مسير نور را در يك مكعب ديديد، ژله را برش دهيد و شكل‌هاي مختلفي بسازيد و باز آزمايش را تكرار كنيد. شكل‌هاي محدب و مقعر بين همه اينها جالب هستند زيرا شما مي توانيد بينيد چطور نور كانوني يا غيركانوني مي‌شود. حتي ممكن است كه نقطه كانوني عدسي ژله‌اي را پيدا كنيد. مثلث هم جالب است چرا كه درست مثل منشور عمل مي‌كند.