بررسي‌ها نشان مي دهند برخي از وسايلي که با پرينترهاي سه بعدي ايجاد شده‌اند سمي هستند.
محققان دانشگاه کاليفرنيا دريافتند که برخي از قطعه‌هايي که به وسيله ي پرينترهاي سه بعدي تجاري چاپ شده‌اند، آلوده به سم تخم نوعي ماهي خاص هستند.
ويليام گراور (William Grover)، استاديار مهندسي زيست در کالج مهندسي بورنز مي گويد: «اين پرينترهاي سه بعدي مانند کارخانه‌هايي در يک جعبه هستند. ما کارخانه‌ها را مديريت مي کنيم و هرگز نمي توانيم يکي از آن‌ها را به خانه‌هايمان بياوريم. اما اين اتفاق در مورد پرينترهاي سه بعدي در حال رخ دادن است. اما آن‌ها را به عنوان يکي از وسايل زندگي، وارد خانه‌هايمان کرده‌ايم.»
محققان دو نوع پرينتر سه بعدي رايج را بررسي کرده‌اند: نوع اول که پلاستيک را ذوب مي کند تا قطعه‌اي را بسازد و نوع دوم که از نور براي تبديل يک مايع به قطعه‌اي جامد استفاده مي کند. بررسي‌ها نشان دادند که قطعه‌هاي توليد شده توسط هر دو پرينتر، آغشته به سم تخم ماهي گورخري بودند و بيشترين آلودگي مربوط به پرينتر نوع دوم، يعني پرينترهاي مايع بود. پژوهشگران قطعه‌ها را در معرض تابش فرابنفش قرار دادند و مشاهده کردند که ميزان آلودگي قطعه‌هاي پرينتر سه بعدي دوم کاهش پيدا کرد.
اين نتايج در حالي به دست آمده‌اند که محبوبيت پرينترهاي سه بعدي روز به روز بيشتر مي شود. ارزش بازار اين پرينترها از 288 ميليون دلار در سال 2012 به 5/2 ميليارد دلار در سال 2013 رسيده است و پيش بيني مي شود اين روند در سال 2018 به 2/16 ميليارد دلار برسد.
همچنان که قيمت پرينترها در حال کاهش است (پرينترهايي که از پلاستيک مايع استفاده مي کنند در ابعاد کوچک با قيمت 200 دلار در دسترس هستند و پرينترهاي مايع با مبلغي کمتر از 3000 دلار به فروش مي رسند) شاهد راه يابي آن‌ها از صنعت و آزمايشگاه‌هاي تحقيقاتي به خانه‌ها و کسب و کارهاي کوچک هستيم.
اين تحقيق سال گذشته آغاز شد. هنگامي که گراور براي آزمايشگاه خود يک پرينتر سه بعدي خريد، شيرين مصباح اسکويي (Shirin Mesbah Oskui)، يکي از دستياران و شاگردان او در آزمايشگاه در حال بررسي ابزارهايي براي مطالعه‌ي تخم ماهي گورخري بود. اسکويي مي خواست از پرينتر سه بعدي استفاده کند که دريافت تخم‌هاي ماهي گورخري پس از تماس با قطعه‌هاي اين چاپگر مي‌مردند.
گراور و اسکويي پس از مشاهده‌ي اين پديده تصميم گرفتند آلوده بودن پرينترهاي سه بعدي را بررسي کنند. نتايج کار آن‌ها در مقاله‌ي «برآورد و کاهش سميت قطعه‌هاي پرينت شده با چاپگرهاي سه بعدي» در ژورنال علوم زيست محيطي و تکنولوژي (Environmental Science and Technology Letters) منتشر شد. اسکويي در اين آزمايش‌ها از دو پرينتر سه بعدي استفاده کرد که اولي ساخت کمپاني Stratasys و دومي ساخته شده توسط شرکت Formlabs بود. او با استفاده از هر دو پرينتر، قطعه‌هايي ديسکي شکل را که قطرشان حدود يک اينچ بود، توليد کرد.
سپس اين دو ديسک را در ظروف آزمايشگاهي حاوي تخم‌هاي ماهي گورخري قرار داد و بقا و ناهنجاري‌هاي رشدي تخم‌ها را مورد بررسي قرار داد. در حالي که تخم‌هاي در تماس با پرينتر نوع اول به کندي از بين مي رفتند، تخم‌هاي در تماس با پرينتر نوع دوم (مايع) با سرعت بيشتري مي‌مردند. به طوري که پس از سه روز نيمي از آن‌ها از بين رفتند و پس از هفت روز همگيشان مردند. حتي ماهي‌هاي نوزادي که در تماس با اين قطعه‌ها بودند، همگي دچار ناهنجاري‌هاي شديد شدند.
اسکويي که در جستجوي راهي براي کاهش سميت اين قطعه‌ها بود، دريافت که با تاباندن پرتوهاي فرابنفش براي مدت يک ساعت روي آن‌ها، مقدار آلودگيشان به طور قابل توجهي کاهش پيدا مي کند. نتايج اين تحقيق، زنگ خطري است براي انتخاب بهتر مواد اوليه‌ي پرينترهاي سه بعدي. مواد اوليه‌ي مورد استفاده‌ي چاپگرهاي سه بعدي بايد قبل از استفاده تحت نظارت‌هاي کيفيتي قرار بگيرند. اين کار مي‌بايست توسط آژانس حفاظت از محيط زيست مديريت شود. اما معمولاٌ اطلاعات مربوط به مواد اوليه ي پرينترهاي سه بعدي در اختيار محققان و استفاده کنندگان از اين پرينترها قرار نمي گيرد. زيرا توليد کننده‌هاي چاپگرهاي سه بعدي مايل به افشاي اين گونه داده‌ها نيستند.
هم اکنون دانشمندان به دنبال بررسي‌هاي بيشتر روي انواع مواد اوليه‌ي پرينترهاي سه بعدي هستند تا بتوانند ميزان آلودگي آن‌ها را دريابند. اين احتمال وجود دارد که مواد سازنده‌ي قطعه‌هاي پرينترهاي سه بعدي براي انسان نيز آسيب‌زا باشند. در اين صورت با وجود اينکه اين نوع چاپگرها به سرعت در حال انتشار در منازل هستند، ممکن است خطر مسمويت‌ها و بيماري‌هاي ناشي از اين دستگاه‌ها در کمين استفاده کنندگان باشد. شايد در آينده اي نزديک بشر مجبور شود وسايل ساخته شده با چاپگرهاي سه بعدي را به عنوان زباله‌هاي سمي از بين ببرد. گراور مي‌گويد: «لازم است که ما يک قدم به عقب برگرديم و مواد مورد استفاده‌ي اين پرينترها را بازبيني کنيم.»
منبع:
Phys.org
منابع مفيد:
پرينترهاي سه بُعدي
پرينترهاي سه بُعدي در فضا
ساخت چاپگر سه بُعدي در ايران
چاپگرهاي سه بُعدي
3D Printing
3dprinting.com
3D Hubs
Types of 3D printers
Tech3Dprinting
UCR Today