مشاهده‌ی شماره ۹۲
مقدمه
شما در مواقع مختلف باریکه‌ی آب را دیده‌اید. در آزمایش زیر می‌خواهیم نور را در باریکه‌ی آب به دام بیاندازیم و کاری کنیم در حین سقوط آب، نور نیز در مسیر آب سقوط کند! در واقع در این آزمایش نمایشی، بازتاب داخلی کلی نور را درون باریکه‌ی آب نشان می‌دهیم.
|
ابزار و وسایل لازم
• لیزر نور قرمز
• مخزن شفاف با شیر جانبی
• پودر شیر قهوه
• آب
• پایه
• چوب‌پنبه
|
 |
مخزن شیشه‌ای را که شیر جانبی آن با چوب‌پنبه بسته شده، از آب پر کنید و سپس مقداری پودر شیر قهوه به آن اضافه کنید. در واقع شیر حاوی ذراتی است که نور را پراکنده و پرتو لیزر را قابل رویت می‌کنند (در مشاهده‌ی علمی شماره‌ی 87 و زنگ تفریح شیمی شماره‌ی 227 مفصل راجع به این قضیه بحث شده است). مخزن شیشه‌ای پر از آب را روی پایه‌ای ثابت کنید. در یک سمت مخزن لیزر را قرار دهید و آن را طوری تنظیم کنید که پرتو لیزر از یک طرف مخزن آب بگذرد و به شیر جانبی پایین مخزن بتابد.
لیزر را روشن کنید و از مسیر مستقیم آن به سمت مجرای پایین مخزن مطمئن شوید. برق‌های اتاق را خاموش کنید. و شیر مخزن را باز کنید (چوب‌پنبه را خارج کنید). با این‌کار آب از درون مخزن به ظرف پایینی فرو می‌ریزد. پرتو لیزر بازتاب کلی می‌کند و مسیر باریکه‌ی آب را تا داخل ظرف طی می‌کند. تصویر پایین به خوبی این آزمایش نمایشی را نشان می‌دهد.
در نمای نزدیک زیر، می‌توانید بازتاب‌های کلی را در باریکه‌ی آب ببینید.
به‌دلخواه می‌توانید داخل یک بِشِر مقداری رنگ قرمز خوراکی بریزید و آن را داخل سینک قرار دهید به طوری‌که کسی متوجه آن نشود. بعد از پایان آزمایش بشر را بردارید و ادعا کنید که پرتوهای قرمز لیزر را به دام انداخته‌اید !
نویسنده: عاطفه قویدست
دانشجوی دکتری شیمی آلی
دانشگاه گیلان