اگر اخبار حوزه‌ي تکنولوژي را دنبال کرده باشيد، حتماً شنيده‌ايد حدود‌ يک دهه است که کمپاني‌هاي متعددي در تلاشند تا خودروهايي بسازند که مي‌توانند بدون راننده حرکت کنند. اين وسايل نقليه‌ي تمام اتوماتيک مي‌توانند نسبت به خودروهاي معمولي امنيت بيشتري داشته باشند و حتي ممکن است مزايايي براي جاده‌هاي ما به ارمغان بياورند، مانند ترافيک‌هاي روان تر و منظم تر.

اين گونه ادعاها همواره مطرح مي‌شوند. اما دسترسي به هوش مصنوعي، حسگرهاي پيشرفته و خودروهاي خودران بدون اينکه اتوموبيل‌ها را کاملاً اتوماتيک طراحي کنيم هم مي‌تواند امکان‌پذير باشد. اين موضوع مورد بحث محققان اتوماسيون و تکنولوژي است.‌يکي از اين محققان، دکتر ديويد ميندل (David Mindell)، استاد دانشگاه MIT و نويسنده‌ي‌ يک کتاب جديد درباره‌ي خودروهاي تمام اتوماتيک است.

ميندل مي‌گويد: «در دهه‌هاي گذشته، صنعت روباتيک در شناخت محيط‌هاي دور از دسترس ما بسيار کارآمد بوده است. تمامي ‌فضاپيماها، هوانورد‌ها و زيردريايي‌هاي پيشرفته مجهز به سيستم‌هاي هدايت اتوماتيک هستند. اما راننده ‌يا خلباني دارند که آن‌ها را به طور دستي هدايت مي‌کند. همين موضوع براي اثبات ناکارآمدي خودرو‌هاي تمام اتوماتيک کافي است. ساخت اين گونه ماشين‌ها پديده‌ي تازه‌اي نيست و ما مي‌توانيم از لااقل 40 سال تجربه در حوزه‌ي ساير وسايل نقليه استفاده کنيم.» اين‌ يکي از دلايل ميندل براي مخالفت با ساخت خودروهاي تمام اتوماتيک است.

ديويد ميندل استاد تاريخ فناوري و توليد در رشته‌هاي علوم، تکنولوژي و علوم اجتماعي در دانشگاه MIT است. او همچنين‌يکي از اساتيد دپارتمان هوا و فضاي دانشگاه MIT است. نشر وايکينگ به تازگي کتابي به نام «روبات‌هاي ما، خودمان» (Our Robots, Ourselves) ازاين پژوهشگر را منتشر کرده است.

ميندل معتقد است که تحول‌هاي معقول و منطقي آينده در صنعت خودروسازي مي‌توانند حجم کار راننده‌ها را کاهش دهند و رفاه بيشتري را براي آن‌ها فراهم کنند. اما ساخت خودروهاي تمام اتوماتيک نقطه‌ي پايان مناسبي براي صنعت وسايل نقليه نيست. ميندل مي‌گويد:«ايده‌اي در دنياي فناوري وجود دارد که مي‌گويد پيشرفت صنعت روباتيک در نهايت به اتوماسيون کامل منجر مي‌شود.

شايد اين ايده سوژه‌ي خوبي براي پژوهش و تحقيق باشد. اما وقتي سيستم‌هاي مستقل و خودکار وارد دنياي واقعي شوند، اوضاع آن طور که ما فکر مي‌کرديم پيش نمي‌رود. امروز لازم است که ما دوباره درباره‌ي مفهوم پيشرفت بيانديشيم. پيشرفتي که اتوماسيون کامل وسايل نشانه‌ي آن نباشد، بلکه‌يک اتوماسيون قابل اعتماد، شفاف و مطمئن را ارائه دهد که قابليت تعامل دارد.‌ يک خودرو بايد هرکاري را که راننده مي‌‌خواهد انجام دهد و بايد آن کار را در زماني که راننده مي‌خواهد اجرا کند.» 
تلاش براي دستيابي به «رتبه‌ي 5 اتوماسيون»:

براي اينکه بتوانيم منظور ميندل را مبني بر اينکه تاريخ به ما نشان مي‌دهد اتوماسيون کامل نقطه‌ي پايان مناسبي براي صنعت خودروسازي نيست بهتر درک کنيم، کاوش‌هاي دريايي را درنظر مي‌گيريم. دانشمندان براي چندين دهه اعتقاد داشتند که زيردريايي‌هاي تمام اتوماتيک راه حل مناسبي براي غلبه بر موانع سفرهاي به ظاهر خطرناک زير سطح دريا هستند. اما آنچه در روند پيشرفت زيردريايي‌ها پيش آمد، جالب بود: پيشرفت‌هاي تکنولوژيکي که شامل فناوري‌هاي جديد ارتباطي مي‌شدند، باعث شدند که داشتن زيردريايي با هدايت کننده‌هاي انساني به مراتب مفيدتر از زيردريايي‌هاي تمام اتوماتيک باشند. ميندل اشاره مي‌کند که حتي زيردريايي‌هايي که تحت نظارت حداقلي انسان بوده‌اند نيز عملکرد مناسب تري داشته‌اند.

و يا مأموريت آپولوي ايالات متحده را در نظر بگيريد، پروژه‌اي که شش مرتبه فضانوردان را به ماه برد. ميندل ‌يادآور مي‌شود که در ابتدا قرار بود تمامي ‌مراحل اين سفرها به طور اتوماتيک انجام شوند و فضانوردان فقط مسافر‌هاي اين پروژه باشند. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد و تا حدي به قابليت‌هاي گروه فضانوردها نيز مربوط مي‌شد، اين بود که بسياري از  مراحل حساس و خطرناک مأموريت‌هاي آپولو، مانند فرود روي سطح ماه توسط خود فضانوردان انجام ميشد. ميندل مي‌گويد: «در حقيقت سيستم‌ها و نرم افزارهاي پيچيده‌ي رايانه‌اي افراد را از صحنه‌ي مأموريت خارج نکردند، بلکه کنترل واقعي بر امور را براي آن‌ها به ارمغان آوردند.» 

در نهايت مي‌توانيم به هواپيماها اشاره کنيم. خطوط هوايي تجاري سيستم‌هاي خودکار بسياري دارند، مانند انواع کروز کنترل‌ها و حتي سيستم‌هايي که مي‌توانند در شرايط خاص به طور اتوماتيک هواپيما را روي زمين بنشانند. اما هنوز هم براي هدايت و مديريت اين سيستم‌ها، از خلبان‌هاي مجرب و اموزش ديده استفاده مي‌شود. زيرا خلبان‌ها مي‌توانند به خوبي هواپيما را هدايت کنند و در شرايط خطرناک تصميم‌هاي حساسي را اتخاذ کنند.

ميندل که خود ‌يک خلبان هواپيمايي کشوري با سابقه‌ي 1000 ساعت پرواز است مي‌گويد: «امنيت پرواز‌هاي تجاري واقعاً برقرار است.‌يکي از دلايل وجود چنين امنيتي سيستم‌هاي فني هواپيما است. اما در واقع اين خلبان است که به طور دائمي‌ اشتباه‌هاي سيستم را اصلاح و کنترل‌گرهاي ترافيک هوايي را تصحيح مي‌کند. مي‌توان گفت خلبان مانند نوعي چسب، بخش‌هاي مختلف سيستم هواپيما را با هم مرتبط مي‌کند.»

ميندل توضيح مي‌دهد با کمک مفهومي ‌که تام شريدان (Tom Sheridan) ، استاد مهندسي مکانيک دانشگاه MIT طراحي کرده است، مي‌توان به ميزان اتوماتيک بودن‌ يک پروژه از 1 تا 10‌يک عدد را اطلاق کرد. رسيدن به عدد ده لزوماً نشان دهنده‌ي موفقيت بيشتر پروژه نيست. داشتن عدد 5 که مشارکت انسان و سيستم‌هاي نرم افزاري را به طور مساوي نشان مي‌دهد، مي‌تواند ارائه دهنده‌ي ‌يک پروژه‌ي موفق باشد. مانند مأموريت آپولو که استفاده از‌ يک دوربين ديجيتال به متوليانش اجازه داد از ميزان اتوماسيون بکاهند و آن را به عدد 5 برسانند.

اتوماسيون کامل، روايتي متعلق به قرن بيستم:

به راستي چرا ما مي‌خواهيم خودروهايي بدون راننده داشته باشيم؟ آيا اين تصور از خودروهاي تمام اتوماتيک آينده، در حقيقت مربوط به گذشته نيست؟ ميندل مي‌گويد: «من فکر مي‌کنم که تصوير خودروي تمام اتوماتيک، روايتي است که به قرن بيستم تعلق دارد.

اين توصيف در واقع اتوماسيون صنعتي قرن بيستم را نشان مي‌دهد که ناشي از تجسم‌هاي علمي‌ تخيلي اين قرن است. اين روايت‌ها اکنون مي‌توانند و بايد تغيير کنند.» با اين وجود برخي کمپاني‌ها به دنبال ساخت اتومبيل‌هاي تمام اتوماتيک هستند.‌ يکي از مهم ترين آن‌ها شرکت گوگل است. طبق نظر ميندل، گوگل چالش‌هاي زيادي را پيش روي خود دارد: خودروهاي تمام اتوماتيک گوگل بايد بتوانند اشياي نزديک را به درستي شناسايي کنند، همواره سيستم‌هاي نقشه‌يابي به‌روز داشته باشند و از بروز هرگونه اشکال در نرم افزارها پيشگيري کنند.

در نهايت ميندل مي‌نويسد: «اتوماسيون  مدنظر گوگل به اندازه‌ي‌ يک سيستم اتوماتيک انسان‌محور کارآمد نيست.» او پيش بيني مي‌کند که اتومبيل‌هاي تمام اتوماتيک به دلايل فني و اجتماعي موفق نخواهند بود. او مي‌گويد: «مردم با اين ايده که کنترل کارهايشان را در سطحي گسترده به ماشين‌ها بسپارند راحت نيستند.»  ساير پژوهشگران، کتاب «روبات‌هاي ما، خودمان» را کتاب ارزشمندي مي‌دانند.‌ يان بوگوست (Ian Bogost)، استاد مطالعه هاي رسانه‌اي و حساب‌هاي تعاملي در مرکز تکنولوژي جورجيا اين کتاب را‌ يک اکتشاف بي‌طرفانه درباره‌ي کارکرد واقعي اتوماسيون در زندگي امروز مي‌داند.

ميندل نيز مي‌گويد که مشتاق است واکنش مهندسان، به ويژه مهندسان روباتيک را درباره‌ي کتابش ببيند. کمپاني ماکروسافت و کمپاني گوگل از جمله شرکت‌هايي هستند که قرار است ميندل در آن‌ها درباره‌ي کتابش سخنراني کند. او اميدوار است که ديدگاهش در مورد اتوماسيون مورد پذيرش عام قرار گيرد و مردم ديگر اتوماسيون کامل را به عنوان‌ يک هدف غايي تعبير نکنند. 

مرسدس بنز در صنايع سنگين همواره پيشرو در معرفي فناوريهاي نوين و تکميل کننده‌ي نقص‌هاي فناوري‌ها و صنايع سنگين بوده.

اين خودرو به نام اف-۱۵ از جنس آينده اي نزديک است.

منبع:

Peter Dizikes

منابع مفيد:

هيدروژن، سوخت آينده

خودرو

Semi-Automation, Better than full Automation

Driverless Cars market

Google Driverless cars

اتوماسيون-ويکيپديا

AutoPilot

MERCEDES-BENZ 015