ميدان الكتريكي+مغناطيسي، پيشران هيدروديناميك مغناطيسي در ليوان
مواد مورد نياز
· يك عدد باطري AA يا C
· يک ليوان پلاستيكي (ترجيحاً شفاف كه ببينيد دقيقاً چه اتفاقي ميافتد.)
· يك آهنرباي قرصي شكل. توصيه ميكنيم آهنرباي نئوديميم استفاده كنيد. معمولاً كم پيدا ميشوند.
· نوارچسب
· فلفل
· نمك
· دو تكه سيم
دستور كار
1. ابتدا مقداري نمك را در آب حل كنيد. آنقدر كه ديگر نمكي ته ليوان باقي نماند.
2. زير ليوان آهنربا قرار دهيد.
3. مقداري فلفل روي سطح آب بپاشيد.
4. با نوارچسب سيمها رو دو به طرف باطري بچسبانيد (مطابق شكل).
5. باطري را بالاي ليوان گرفته و انتهاي آزاد سيمها را به كف ليوان برسانيد. مطمئن شويد كه سيم در مركز كف ليوان قرار گرفته است و با آن در تماس است.
6. لذت ببريد!
سؤالات
· وقتي قطب باطري را وصل ميكنيد چه اتفاقي ميافتد؟
· اگر جهت آهنربا را عوض كنيد يعني بار مثبت و منفي، چه تغييري مشاهده ميكنيد؟
بحث
وقتي جريان الكتريكي از ميدان مغناطيسي ميگذرد، نيرويي ايجاد ميكند كه ما آن را نيروي لورنتس ميناميم. اين نيرو وقتي جريان عمود بر ميدان مغناطيسي است، به بيشينه مقدار خودش ميرسد. اين پديده را جيمز كلرك ماكسول به سال 1861 و هنريك لورنتس به سال 1891 فرمولبندي كردند.
جريان الكتريكي از سيم به آب نمك منتقل ميشود. جريان در حين عبور از آب نمك از ميدان مغناطيسي ميگذرد كه از آهنربا سرچشمه گرفته است. اين جريان عمود بر ميدذان مغناطيسي بوده و در آب نيروي لورنتس وارد ميكند. و همين نيرو آب نمك را به حركت چرخش وا ميدارد.
بسيار جالب است كه در يك آزمايش ساده ميتوانيم تركيبي از ميدان مغناطيسي و جريان الكتريكي نامرئي را ببينيم كه آب نمك را به حركت واميدارد. چون اب نمك رساناي بهتري نسبت به آب معمولي است نتيجه آزمايش را بهتر ميتوانيد ببينيد. فلفل فقط براي ديدن حركت آب است. بحاي ان هر پودر و مايع ديگري هم ميتوانيد استفاده كنيد.