شكست نور، ماهي سوئدي
ماهيگيريسوئدي
اگر دوست داريد به شيوهي سوئديها با نيزه ماهيگيري كنيد اين آزمايش كوچك را ميتوانيد امتحان كنيد.
اقلام مورد نياز
· شيشه يا ظرف شفاف (ميتواند آكواريم هم باشد ولي مراقب باشيد صدمه نبيند و در ضمن ماهي در آن نباشد!)
· چوب نوك تيز كه در رستورانها براي سيخ كردن مرغ و گوشت كباب شده استفاده ميشود و در بازار ميتوانيد پيدا كنيد.
· ماهي سوئدي (پاستيل)
· آب
روش كار
1. ظرف را پُر از آب كنيد.
2. چند پاستيل ماهي در آن بيندازيد.
3. از كنار به ظرف نگاه كنيد. سيخ چوبي را برداريد و در آب قرار دهيد (شكل3)
4. به بالاي خط آب در كناره نگاه كنيد. دقت كرديد كه سيخ د راين دو محيط يعني بيرون و داخل آب يك خط راست نيست. نگار سيخ شكسته شده؟
5. سيخ را بيرون بياوريد و نگاهي بيندازيد. همچنان سالم است؟ شكل4 آنچه مشاهده ميكنيد را نشان ميدهد.
6. سيخ را در آب ببريد و سعي كنيد ماهي بگيريد و همچنان از كناره به ظرف نگاه كنيد.
7. وقتي ماهي را گرفتيد آن را از آب بيرون بياوريد.
هدف
وقتي از كناره به ظرف نگاه ميكنيد، بايد نيزه به بهصورت شكسته ببينيد. اگر شكسته بهنظر نرسد، حداقل بايد خم شده باشد. وفتي سيخ را بيرون ميآوريد، ميبينيد كه خم نيست. اين پديده به شكست نور معروف است. پرتو نور خم يا شكسته ميشود.
وقتي نور از محيطي با چگالي مشخصي به محيطي با چگالي ديگري ميرود اين اتفاق ميافتد. در حالتي كه نور خميده ميشود، از محيطي با چگالي كمتر به محيط چگالتر رفته است. وقتي نور بين اين محيط حركت ميكند، جسمي در اين دو محيط ميبينيد، مثل چوب در اين آزمايش، بهظاهر خم شده. اينكه كه چقدر خم شود تا شكسته بهنظر برسد به اختلاف چگالي برميگردد.
خودتان آزمايش كنيد
· آزمايش با ظروف ديگري انجام دهيد. آيا ضخامتهاي متفاوت تغييري در نتيجه ايجاد ميكنند؟ چقدر ماهيگيري برايتان سخت ميشود؟
· ميانهي ظرف را بپوشانيد به طوريكه فقط بالا و پايين ظرف پر از آب ديده شود. ولي از بالا آب را نبينيد. دوباره آزمايش را تكرار كنيد. چقدر ماهيگيري برايتان سخت ميشود؟
· زاويهديدتان را كمي تغيير دهيد. يعني لزوما مستقيم از كناره نبينيد. كمي شيبدار نگاه كنيد. اينبار چقدر ماهيگيري سخت ميشود؟