در فيلم بازگشت به آينده، وقتي مارتي مک فلاي (Marty McFly) و دکتر براون (Doc Brown) به وسيله‌ي ماشين زمان خود مستقيماً از سال 1985 به سال 2015 آمدند، با دنياي جديدي مواجه شدند که در آن چيزهايي مثل ماشين‌هاي پرنده با سوخت زباله، کفش‌هايي که بندهايشان به طور خودکار بسته مي‌شوند و روبات‌هاي نويسنده ديده ميشد.

متأسفانه بسياري از پيش‌بيني‌هايي که در فيلم‌نامه‌ي عجيب و غريب اين فيلم آمده بود و مخاطب با استفاده از ماشين زمان دلورين (DeLorean time machine) مي‌توانست آن‌ها را ببيند هم اکنون در سال 2015 محقق نشده‌اند.
البته آينده‌پژوه‌ها اعتقاد دارند که بسياري از واقعيت‌هاي سال 2015 آنقدر عجيب هستند که حتي به ذهن روبرت زمکيس (Robert Zemeckis) و باب گيل (Bob Gale)، سازندگان فيلم بازگشت به آينده هم خطور نمي‌کردند.

آنچه امروز ما مي‌توانيم با استفاده از گوشي‌هاي هوشمند خود انجام دهيم، در آن سال‌ها غير قابل تصور بود. راس داوسون (Ross Dawson)، آينده‌پژوه ساکن شهر سيدني مي‌گويد: «ظرفيت‌هاي متعدد تلفن‌هاي هوشمند که شامل دسترسي به همه‌ي اطلاعات روي کره‌ي زمين مي‌شود، حتي آينده‌پژوه‌هاي 30 سال گذشته را شگفت زده کرده است. چه کسي تصور مي‌کرد که تلفن‌هاي همراه آنقدر کاربرد داشته باشند که برقراري تماس تلفني و ارسال پيامک ساده ترين و پيش پا افتاده ترين مصارف آن‌ها شوند؟ فکر کردن به دسترسي‌هاي امروز در زمان ساخت فيلم بازگشت به آينده، واقعاً انسان را مبهوت مي‌کند.» تجسم وجود جستجوگرهايي مانند گوگل و ويکي‌پديا، شبکه‌هاي اجتماعي مانند فيس بوک و توييتر، موقعيت‌ياب‌هاي تلفن‌هاي هوشمند، و خريد‌هاي اينترنتي در آن زمان واقعاً کار سختي بوده است.

 دنيايي بدون ايميل:
در اين فيلم، مارتي، جواني که نقش آن را مايکل جي فاکس ( Michael J. Fox) ايفا مي‌کند، از محل کارش ‌يک اخطار بوسيله‌ي فکس دريافت مي‌کند. دستگاه‌هاي فکس در آن زمان‌ يکي از پيشروترين و جديدترين فناوري‌هاي ارتباطي بودند. اينترنت در آن سال‌ها به نوعي در کمين نشسته بود و هنوز زمان لازم بود تا مردم نامه‌ها و اخطارنامه‌هايشان را به وسيله‌ي ايميل براي هم ارسال کنند.

در سال 1985 تنها حدود‌يک چهارم مردم کشور امريکا در خانه‌هايشان اجاق ماکروفر داشتند و رايج‌ترين وسيله‌ي نمايش خانگي دستگاه‌هاي ضبط ويدئويي بود.  امروزه شما مي‌توانيد تنها با چند صد دلار،‌ يک پرينتر سه بعدي خريداري کنيد و با آن هر چيزي را توليد کنيد، از تفنگ اسباب بازي آبفشان گرفته تا اسلحه‌اي واقعي که گلوله‌هاي سربي شليک مي‌کند. ما مي‌توانيم آهنگ‌ها و فيلم‌هايي را از اينترنت «دانلود» و‌ يا روي آن «آپلود» کنيم. اين اصطلاح‌ها در آن زمان اصلاً وجود خارجي نداشته‌اند. ما مي‌توانيم ژنوم انسان را دستکاري کنيم و دي‌ان‌اي‌هاي عامل انتقال بيماري را اصلاح کنيم. ما گوشت همبرگر را از عضله‌هاي گاو درست کرده‌ايم و همچنين روبات کاوشگري را ساخته‌ايم که مي‌تواند روي‌يک دنباله‌دار با فاصله‌ي صدها کيلومتر از کره‌ي زمين فرود بيايد.

داوسون، بنيان گذار شبکه‌ي اکتشافي آينده مي‌گويد: « انسان‌ها خيلي زود به اين نوآوري‌ها عادت کردند و آن‌ها را به عنوان جزئي جدا نشدني از زندگي پذيرفتند.» با اين حال برخي از پيش‌بيني‌هاي اين فيلم هم صحيح بوده اند، مانند صفحه‌هاي نمايشگر، تماس‌هاي ويدئويي و نرم افزارهايي که در هر لحظه وضعيت هوا را پيش‌بيني مي‌کنند. همچنين ما به فناوري پرداخت صورت حساب‌ها از راه دور، باز کردن قفل درها با اثر انگشت و عينک‌هاي هوشمند که خود مارتي آن‌ها را به چشم ميزد رسيده ايم.

علم فراتر از تخيل:
توماس فري (Thomas Frey)، آينده‌پژوه مؤسسه‌ي داوينچي مي‌گويد: «احتمالاً براي خود سازندگان فيلم هم رسيدن به چنين آينده اي تا حدودي رويايي به نظر مي‌رسيد. آن‌ها آينده را به شکل کمدي، و طنزآميز به تصوير کشيده‌اند و خودشان در آن زمان تصوري مضحک از آينده در ذهنشان داشتند.»

به گفته‌ي جک اولدريچ (Jack Uldrich)، آينده‌پژوهي از شهر مينياپوليس ايالات متحده، برخي از پيش بيني‌هاي آن‌ها، پيشروتر از زمان خودشان بود. مثلاً بيشتر آينده‌پژوه‌هاي 30 سال پيش ظهور ماشين‌هاي پرنده در سال 2015 را بيشتر از 50 درصد مي‌دانستند. امروزه ماشين‌هاي پرنده‌ي مختلفي ساخته شده اند، اما قدرت بلند شدن عمودي را ندارند و درست مانند ماشين زمان دکتر براون، بايد ابتدا مسافتي را طي کنند، بعد شتاب گرفته و از زمين بلند شوند.

تنها عمود پروازهاي کنوني که بسيار اين روزها حتي به عنوان اسباب بازي سرگرم کننده وارد بازار شده اند

که البته استفاده هاي متعددي از جمله نقشه برداري،

فيلم برداري، عکس برداري و حتي ابداع شرکت آمازون،

فرستادن کالاهاي خريداري شده توسط مشتريان آنلاين توسط درُن ها دارند.

مبتکران با الهام از همين فيلم، دست به اختراع‌هايي زده اند: کمپاني هندو واقع در کاليفرنيا، هوانوردي را ساخته است که با نيروي دافعه‌ي مغناطيسي کار مي‌کند. شرکت توليد کننده‌ي کتوني‌هاي نايک نيز مشغول کار بر روي کفشي است که بندهاي هوشمند دارد و بندها درست مانند کفش‌هاي مارتي در فيلم، خودشان بسته مي‌شوند.

نمونه اي واقعي از اسکيت بُردي که در فيلم بازگشت به آينده پيش بيني شده بود.

حوزه‌ي هنرهاي علمي‌ تخيلي هميشه روي پيشرفت‌هاي علمي‌ تأثيرگذار بوده اند. اما اکنون وظيفه‌ي آن‌ها با توجه به پيشرفت‌هاي سريع فناوري سخت‌تر است. آيا انسان‌ها مي‌توانند در سال 2045 طي الارض کنند، در زمان سفر کنند و ‌يا راز داشتن زندگي جاودان را کشف کنند؟ داوسون مي‌گويد:«‌يکي از پيشرفت‌هايي که ما اعتقاد داريم حتماً در سي سال آينده رخ مي‌دهد، حضور روبات‌ها و مخصوصاً روبات‌هاي انسان نما در محيط‌هاي زندگيمان است. همچنين احتمال دارد انسان‌ها با استفاده از انديشه‌هاي ذهني خود، بتوانند دنياي پيراموني خود را کنترل کنند و با‌ يکديگر ارتباط ذهني برقرار کنند.»

داوسون پيش‌بيني مي‌کند که در جهان آينده، به جاي خودروهاي پرنده براي هر نفر، پاهاي خودرو براي  هر شخص وجود داشته باشد که هم ارزان‌تر است و هم امن‌تر.‌ يکي از پيش‌بيني‌‌هاي فيلم بازگشت به آينده که امروزه تماماً اشتباه از آب درآمده، حذف شدن مشاوران حقوقي و وکلا از صحنه‌ي جامعه است. الدريچ با طعنه مي‌گويد: «من فکر مي‌کنم مردم بدشان هم نمي‌آمد که اين نکته‌ي فيلم به حقيقت تبديل شود! اما در اين صورت چه کسي مي‌خواهد در آينده ميان انسان‌ها و روبات‌ها قضاوت کند؟»

منبع:

Back to the Future: Truth is stranger than sci-fi

منابع مفيد:

معرفي تعدادي از فيلم‌هاي موفق علمي تخيلي تا چند تا سال پيش

سينماي علمي تخيلي

زنگ تفريح فيزيک

علوم و فنون جديد

Futurist

Back to the Future-the movie

علمي تخيلي-ويکيپديا

سبک‌هاي علمي تخيلي-ويکيپديا

WIRED-مجله ي اينترنتي فناوريهاي نوين