بررسی آلاینده‌های زیست محیطی مؤثر در شیوع سرطان

به همت یک دانشجوی دکتری محیط زیست

یک دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد «علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی» در تحقیقات خود آلاینده‌های زیست محیطی موثر در شیوع سرطان در غرب استان مازندران را بررسی و نقشه پراکنش آن را در محیط GIS طراحی کرد.

به گزارش ایسنا، «مرجانه‌ی خراط صادقی»، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر و دانشجوی دکتری علوم محیط زیست دانشکده‌ی محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات درباره‌ی این طرح تحقیقاتی گفت: همواره واکنش انسان بر محیط زیست در سال‌های اخیر مورد توجه بوده لیکن اثرهای محیط زیست طبیعی بر سلامت انسان کم‌تر مورد توجه واقع شده است.

تحقیق‌های اولیه‌ی حاکی از آن است که تشعشع‌های طبیعی رخنمودهای زمین‌شناسی به همراه انتقال عناصر سنگین و سموم کشاورزی از طریق مواد غذایی می‌توانند اثرات سرطان‌زایی بر انسان داشته باشند. با توجه به درصد بالای سرطان‌های معده، مری و سینه در استان مازندران انجام تحقیق برای مشخص کردن عوامل مؤثر در بروز سرطان مهم است و این تحقیق در این راستا انجام شده است.

وی تصریح کرد : با توجه به این‌که اطلاعات اولیه نشان می دهند پراکنش سرطان در سطح استان مازندران یکسان نیست امید می‌رود با انجام این گونه تحقیق‌ها بتوان به علل زیست محیطی پی برد.

به گفته‌ی این پژوهشگر، مشخص‌کردن عوامل طبیعی و انسان ساخت در بروز سرطان، شناخت مناطق حساس و ارائه‌ی طریق جهت کاهش خطر‌ها، نحوه‌ی پراکنش مواد سرطان‌زا در واحدهای مختلف زیست محیطی در سطح (آب، خاک زمین شناسی) استان مازندران از اهداف این طرح تحقیقاتی بوده است.

وی افزود: در این تحقیق عمده‌ترین عوامل تأثیر گذار در بروز سرطان نظیر زمین‌شناسی منطقه، مواد پرتوزا و عناصر سنگین در آب و خاک غرب استان به طور هم‌زمان با روش دقیق و علمی برای نخستین بار در کشور(مرکز تحقیقات محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات) بررسی می‌شود. تا به حال در محیط زیست به بررسی آلاینده های انسانی توجه می‌شده است اما در این طرح به اثر‌های محیط زیست بر انسان اشاره شده است. در سال‌های گذشته سعی شده به‌صورت پراکنده منشاء بالای سرطان در استان مازندران مشخص شود لیکن تاکنون پاسخ قطعی به این مسأله داده نشده است.

«خراط صادقی» با اشاره به این که دغدغه‌های راجع به ارتباط بین سرطان و قرارگرفتن در معرض مواد سمی در محیط زیست همواره مورد توجه دانشمندان بوده است، اظهار داشت: به‌طور تخمینی دو سوم سرطان‌ها مربوط به دلایل زیست محیطی هستند و اهمیت محیط زیست در تفاوت‌های میزان سرطان در سرتاسر جهان و تغییر میزان سرطان هنگام مهاجرت مردم از یک کشور به کشور دیگر مشاهده می‌شود.

وی گفت: مورد توجه‌ترین عوامل زیست محیطی درایجاد سرطان بنا به گزارش‌های NTP، تنباکو، رژیم غذایی، نوشیدنی های الکلی، تشعشع امواج فرابنفش، ویروس‌ها و باکتری‌ها، اشعه‌ی یونیزه‌کننده، آفت کش‌ها، داروهای پزشکی، محلول‌ها، الیاف و ذره‌های بسیار کوچک و گرد و خاک، دی اکسیژن‌ها، هیدروکربن‌های آروماتیک پلی سیکلیک(PAHS)، فلزات، ذرات موجود در دود موتور گازوئیلی، سم‌های منتشره از قارچ‌ها،کلرید وینیل و بنزیدین است ولی مشخص نیست که کدامیک از موارد یاد شده در ایجاد سرطان از بخش بیش‌تری برخوردار است.

به گفته‌ی این دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات، فرسایش زمین و انحلال ترکیب‌های معدنی و مواد آلی ناشی از تجزیه‌ی گیاهان و تخلیه‌ی فاضلاب‌ها سبب شده است تا منابع آب و به‌ویژه آب‌های سطحی به درجه‌های مختلف به آلاینده‌های متعدد معدنی، آلی و میکروبی آلوده شوند. وجود رگه‌های اورانیوم و توریم و ... در لایه‌های زیرزمینی و انحلال برخی از ترکیب‌های آن‌ها در آب می‌تواند آلودگی آب‌های زیرزمینی را به مواد پرتوزای طبیعی باعث شود. در اثر فعالیت تأسیسات هسته‌ای و آزمایش سلاح‌های اتمی مقادیری از مواد پرتوزای مصنوعی گازی شکل وارد جو می شود که انتقال آن‌ها از طریق بارندگی، باد و یا سایر عوامل جوی و نشست آن‌ها برروی آب و خاک می‌تواند سبب آلودگی آب‌های سطحی به مواد پرتوزای مصنوعی شود.

وی ادامه داد: در سراسر دنیا سرطان مری هفتمین علت مرگ ناشی از سرطان است و در چین و بسیاری از کشورهای در حال توسعه، سرطان مری بیش‌ترین مرگ ناشی از سرطان را به خود اختصاص می دهد. حتی در امریکا با وجود این‌که سرطان رکتوم از سرطان مری شایع‌تر است، مرگ ناشی از سرطان مری بیش‌تر از سرطان رکتوم است.

این دانشجوی دکتری علوم محیط زیست واحد علوم و تحقیقات گفت: بروز سرطان مری با افزایش سن افزایش می یابد و در مردان دو تا چهار برابر زنان است. میانه‌ی سن تشخیص 66 سال و بروز سرطان مری در سیاه پوستان بیش از سفید پوستان است.