رکوردشکنی فضاپیمای «اولیس»

در مواجهه با دنباله‌دارها

برهمکنش میان باد خورشیدی و ذرات موجود در دم دنباله‌دار به شکل تغییرهای در میدان مغناطیسی بوده و سرعت ذرات یکی از زمینه‌های جالب و رو به پیشرفت علم ستاره شناسی بوده که طی ده‌ها سال نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است.

وقتی که 17 سال پیش فضاپیمای «اولیس» به فضا پرتاب شد، مهندسان ودانشمندان مرتبط با پروژه می‌دانستند که باید منتظر نتایج غیر منتظره آن باشند این فضاپیما به جایی سفر می‌کرد که تاکنون هیچ وسیله‌ی ساخت دست بشر به آنجا نرفته بود: قطب شمال و جنوب خورشید.

به گزارش ایسنا، هدف اصلی این ماموریت بررسی جو خورشید واثرهای آن روی زمین بود.

نخستین یافته‌ی عجیب در سال 1375 (1996 میلادی) رخ داد. در آن زمان دنباله‌دار «هیاکوتا» که نظر دانشمندان و حتی مردم را به خود جلب کرده بود. در حالی‌که این فضاپیما به رصدبادهای خورشیدی مشغول بود ناگهان برای چند ساعتی دستگاه‌های گیرنده‌ی آن نتایج عجیبی را نشان دادند.

«ادوارد اسمیت» از کارشناسان ناسا می گوید با توجه به این‌که ما به رصد خورشید می‌پرداختیم این حالت ما را تعجب‌زده کرد. به‌نظر می‌رسید که ذره‌های خورشیدی تقریباً ناپدید شده و گازهایی که در حالت عادی در باد خورشیدی وجود ندارند پیدا شده بودند؛ علاوه بر این شکل میدان مغناطیسی نیز در منطقه‌ تغییر کرده بود.

در آن زمان این فضاپیما 480 میلیون کیلومتر یعنی حدود سه برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید از دنباله‌دار و دم قابل مشاهده آن فاصله داشت. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که آن چیزی که مشاهده کرده بودند ذره‌ای جدا شده از دنباله‌دار بوده با این حساب این دنباله‌دار طولانی‌ترین دم ثبت شده تا آن زمان توسط بشر را به همراه داشت.

برخورد با دم یک دنباله‌دار که می‌توانست یک بار طی یک عمر رخ دهد دوباره در سال 1383 (2004 میلادی) تکرار شد. در این زمان فضاپیما ذرات موجود در دم یونی دنباله‌دار «مک نات-هارتلی» را احساس کرد.

این بار فضاپیما مستقیماً از میان دم دنباله‌دار عبور نکرد بلکه به دلیل فعالیت خورشید به شکل انفجار و پرتاب ذرات از سطح خورشید ذرات مربوط به دنباله‌دار به سمت آن روانه شدند و فضاپیما توانست اثرات دنباله‌دار را کشف کند.

اخیراً فضاپیمای استریو نیز حادثه‌ای مشابه را در برخورد با ذرات ناشی از دنباله‌دار آن‌که گزارش کرده است. در سومین مواجهه‌ی فضاپیما با دنباله‌دار که در فوریه 2007 رخ داد فضاپیما از میان دم یونی دنباله‌دار «مک‌نات» عبور کرد. در این زمان دنباله‌دار درفاصله‌ی 257 میلیون کیلومتری قرار داشت. فضاپیما توانسته بود حتی از این فاصله‌ی زیاد اثراتی از گاز و مولکول‌های جداشده از دنباله‌دار را ثبت کند. طی این حادثه سرعت باد خورشیدی که در حالت عادی 700 کیلومتر درثانیه بود به 400 کیلومتر در ثانیه رسیده بود.

برهمکنش میان باد خورشیدی و ذرات موجود در دم دنباله‌دار به شکل تغییرهای در میدان مغناطیسی بوده و سرعت ذرات یکی از زمینه‌های جالب و رو به پیشرفت علم ستاره شناسی بوده که طی ده‌ها سال نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است.