دانستن این نکته که «آسفالتین» تحت چه شرایطی رسوب کرده و در هر وضعیت چه مقدار رسوب میکند به جلوگیری از روند زیان اقتصادی کمک خواهد کرد.
ارائهی مدل ترمودینامیکی
رفتار فازی رسوب «آسفالتین» در چاههای نفت
پژوهشگران در رشتهی مهندسی شیمی دانشگاه تربیت مدرس موفق به ارائهی یک معادلهی جدید و توسعهی مدل ترمودینامیکی پیشبینی رفتار فازی رسوب «آسفالتین» شدند.
بهگزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «آسفالتین» مولکول هیدروکربنی سنگینی است که بهطور طبیعی در سیال مخزن وجود دارد.
«آسفالتین» ممکن است طی کاهش فشار مخزن در حین تولید طبیعی نفت و یا در طی فرایند تزریق گاز برای افزایش ضریب برداشت مخزن و نیز افزودن رقیقکنندهها به نفت سنگین جهت فراورش آن تشکیل شود.
تشکیل رسوب «آسفالتین» باعث کاهش نفوذپذیری، صدمه به سازند، مسدود شدن ستون چاه و تأسیسات سطح زمین و در نهایت کاهش و یا توقف تولید خواهد شد که این امر همراه با زیانهای اقتصادی گستردهای خواهد بود.
برای پاسخگویی به این سؤالها باید در کنار فعالیتهای آزمایشگاهی از طریق نظری نیز مدلهایی را ارائه کرد که بتواند با کمک آنها رفتار فازی رسوب «آسفالتین» را با دقت قابلقبولی پیشبینی کرد.
دکتر «محمد نیکوکار» دانشآموختهی مهندسی شیمی دانشگاه تربیت مدرس - که در قالب رسالهی دکتری تخصصی خود طی مطالعههایی در دو بخش مدلسازی و آزمایشگاهی به بررسی رسوب «آسفالتین» پرداخته است دربارهی این تحقیق گفت: در بخش آزمایشگاهی جهت فهم اثر متغیرهای مختلف بر این پدیده و همچنین بهدست آوردن دادههای تجربی مورد نیاز برای توسعهی مدلهای موجود سعی شد با انجام آزمایشهایی بر روی دو نمونهی «نفت مرده» و یک نمونه «نفت تهچاهی» اثر متغیرهایی مثل: تغییر ترکیب نفت، دما و فشار بر رسوب «آسفالتین» بررسی شود.
در این بخش، برگشتپذیری رسوب «آسفالتین» و نیز توزیع وزن مولکولی «آسفالتین» بهعنوان متغیرهای مهم بررسی شد.
در مرحلهی بعد و در بخش مدلسازی با ارائهی یک معادلهی حالت جدید و توسعهی یک مدل ترمودینامیکی رفتار فازی رسوب «آسفالتین» پیشبینی و با مقادیر تجربی مقایسه گردید.
گفتنی است پژوهشهای این رساله با راهنمایی دکتر «محمدرضا امیدخواه» در دانشکدهی فنی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد.
عکسهایی از «آسفالتین» (Asphaltene)